यजुर्वेद - अध्याय 16/ मन्त्र 5
ऋषिः - बृहस्पतिर्ऋषिः
देवता - एकरूद्रो देवता
छन्दः - भुरिगार्षी बृहती
स्वरः - मध्यमः
2
अध्य॑वोचदधिव॒क्ता प्र॑थ॒मो दैव्यो॑ भि॒षक्। अही॑ श्चँ॒ सर्वा॑ञ्ज॒म्भय॒न्त्सर्वा॑श्च यातुधा॒न्योऽध॒राचीः॒ परा॑ सुव॥५॥
स्वर सहित पद पाठअधि॑। अ॒वो॒च॒त्। अ॒धि॒व॒क्तेत्य॑धिऽव॒क्ता। प्र॒थ॒मः। दैव्यः॑। भि॒षक्। अही॑न्। च॒। सर्वा॑न्। ज॒म्भय॑न्। सर्वाः॑। च॒। या॒तु॒धा॒न्य᳖ इति॑ यातुऽधा॒न्यः᳖। अ॒ध॒राचीः॑। परा॑। सु॒व॒ ॥५ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अध्यवोचदधिवक्ता प्रथमो दैव्यो भिषक् । अहीँश्च सर्वाञ्जम्भयन्त्सर्वाश्च यातुधान्यो धराचीः परा सुव ॥
स्वर रहित पद पाठ
अधि। अवोचत्। अधिवक्तेत्यधिऽवक्ता। प्रथमः। दैव्यः। भिषक्। अहीन्। च। सर्वान्। जम्भयन्। सर्वाः। च। यातुधान्य इति यातुऽधान्यः। अधराचीः। परा। सुव॥५॥
Translation -
As the first ordainer and the divine physician, you have instructed us. Destroying all the serpents, may you drive away all the penetrating germs. (1)
Notes -
Adhivaktā, सर्वेषांमुपरि अधिष्ठातृत्वेन वर्तमान:, who stands as an ordainer above all; the first ordainer. Prathamaḥ, सर्वेषां मुख्य:, first, chief. This will qualify adhivaktā and bhişak, both. Adhyavocat, has instructed. Ahin, सर्पान्, serpents. Yātudhanyaḥ, penetrating germs. Also, राक्षस्य:, sorceresses, or female goblins. Also, रोगकारिण्यो व्यभिचारिण्यश्च स्त्रिय:, women of bad character, who spread dis eases. Adharachi,अधराधी: कृत्वा , subdueing them. Or, अधोऽधोगमनशीलाः, those who are inclined to go downwards and downwards; delinquent.
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal