English
यजुर्वेद - अध्याय 34/ मन्त्र 7
पि॒तुं नु स्तो॑षं म॒हो ध॒र्माणं॒ तवि॑षीम्।यस्य॑ त्रि॒तो व्योज॑सा वृ॒त्रं विप॑र्वम॒र्द्दय॑त्॥७॥
स्वर सहित पद पाठपितुम्। नु। स्तो॒ष॒म्। म॒हः। धर्मा॑ण॑म्। तवि॑षीम् ॥ यस्य॑। त्रि॒तः। वि। ओज॑सा। वृ॒त्रम्। विप॑र्व॒मिति॒ विऽप॑र्वम्। अ॒र्दय॑त् ॥७ ॥
स्वर रहित मन्त्र
पितुन्नु स्तोषम्महो धर्माणन्तविषीम् । यस्य त्रितो व्योजसा वृत्रँ विपर्वमर्दयत् ॥
स्वर रहित पद पाठ
पितुम्। नु। स्तोषम्। महः। धर्माणम्। तविषीम्॥ यस्य। त्रितः। वि। ओजसा। वृत्रम्। विपर्वमिति विऽपर्वम्। अर्दयत्॥७॥
विषय - कोण शत्रूंना जिंकू शकतो, याविषयी -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - मी (एक सेनानायक) (यस्य) (पितुम्) अन्नाचे आणि (महः) महान (धर्माणम्) निःपक्षपाती न्यायपूर्ण धर्माची (नीती व स्वभावाची) आणि ज्याच्या (तविषीम्) बलमती सेनेची (नु) निश्‍चयाने (स्तोषम्) स्तुती करतो, तो राजा वा राजपुरुष (त्रितः) तीन्ही काळात, सूर्य जसा (ओजसा) जलासह वर्तमान असून (विषर्वम्) ज्याचे वेगळे वेगळे खंड झाले आहेत, अशा (वृत्रम्) मेघाला (वि, अर्दयत्) विशेषत्वाने नष्ट करतो, तसा तो राजा वा राजपुरुष आपल्या शक्तीने शत्रूंना जिंकून घेतो. ॥7॥
भावार्थ - भावार्थ -या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. ज्या राजाने सत्यधर्माचा अवलंब केला, बलवती सेना उभी केली आणि पुष्कळ अन्न-दान्य आवश्यक साहित्य संग्रहीत केले, तो सूर्य जसा ढगाला, तसे शत्रूंना विनष्ट वा छिन्न-भिन्न करू शकतो. ॥7॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal