Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 28/ मन्त्र 29
    ऋषिः - सरस्वत्यृषिः देवता - अहोरात्रे देवते छन्दः - निचृदतिशक्वरी स्वरः - पञ्चमः
    7

    होता॑ यक्षत्सु॒पेश॑सा सुशि॒ल्पे बृ॑ह॒तीऽउ॒भे नक्तो॒षासा॒ न द॑र्श॒ते विश्व॒मिन्द्रं॑ वयो॒धस॑म्। त्रि॒ष्टुभं॒ छन्द॑ऽइ॒हेन्द्रि॒यं प॑ष्ठ॒वाहं॒ गां वयो॒ दध॑द् वी॒तामाज्य॑स्य होत॒र्यज॑॥२९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    होता॑। य॒क्ष॒त्। सु॒पेश॒सेति॑ सु॒ऽपेश॑सा। सु॒शि॒ल्पे इति॑ सुऽशि॒ल्पे। बृ॒ह॒तीऽइति॑ बृह॒ती। उ॒भेऽइत्यु॒भे। नक्तो॒षासा॑। नक्तो॒षसेति॒ नक्तो॒षसा॑। न। द॒र्श॒तेऽइति॑ दर्श॒ते। विश्व॑म्। इन्द्र॑म्। व॒यो॒धस॒मिति॑ वयः॒ऽधस॑म्। त्रि॒ष्टुभ॑म्। त्रि॒स्तुभ॒मिति॑ त्रि॒ऽस्तुभ॑म्। छन्दः॑। इ॒ह। इ॒न्द्रि॒यम्। प॒ष्ठ॒वाह॒मिति॑ पष्ठ॒ऽवाह॑म्। गाम्। वयः॑। दध॑त्। वी॒ताम्। आज्य॑स्य। होतः॑। यज॑ ॥२९ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    होता यक्षत्सुपेशसा सुशिल्पे बृहतीऽउभे नक्तोषासा न दर्शते विश्वमिन्द्रँवयोधसम् । त्रिष्टुभञ्छन्द इहेन्द्रियम्पष्ठवहङ्गाँवयो दधद्वीतामाज्यस्य होतर्यज ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    होता। यक्षत्। सुपेशसेति सुऽपेशसा। सुशिल्पे इति सुऽशिल्पे। बृहतीऽइति बृहती। उभेऽइत्युभे। नक्तोषासा। नक्तोषसेति नक्तोषसा। न। दर्शतेऽइति दर्शते। विश्वम्। इन्द्रम्। वयोधसमिति वयःऽधसम्। त्रिष्टुभम्। त्रिस्तुभमिति त्रिऽस्तुभम्। छन्दः। इह। इन्द्रियम्। पष्ठवाहमिति पष्ठऽवाहम्। गाम्। वयः। दधत्। वीताम्। आज्यस्य। होतः। यज॥२९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 28; मन्त्र » 29
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ–হে (হোতঃ) যজ্ঞকারী পুরুষ! তুমি যেমন (ইহ) এই জগতে (বৃহতী) বৃহৎ (উভে) উভয় (সুশিল্পে) সুন্দর শিল্পকার্য্য যন্মধ্যে হয় তাহারা (দর্শতে) দেখিবার যোগ্য (নক্তোষাসা) রাত্রি দিবসের (ন) সমান (সুপেষসা) সুন্দর রূপ যুক্ত অধ্যাপক উপদেশক দুই বিদ্বান্ (বিশ্বম্) সকল (বয়োধসম্) কামনার আধার (ইন্দ্রম্) উত্তম ঐশ্বর্য্য (ত্রিষ্টুভম্) ত্রিষ্টুপ্ ছন্দের অর্থ (ছন্দঃ) বল (বয়ঃ) অবস্থা (ইন্দ্রিয়ম্) শ্রোত্রাদি ইন্দ্রিয় এবং (পষ্ঠবাহম্) পৃষ্ঠের উপর ভার বহনকারী (গাম্) বৃষকে (বীতম্) প্রাপ্ত হইক যেমন (আজ্যস্য) প্রাপ্ত হওয়ার যোগ্য ঘৃতাদি পদার্থ সম্পর্কীয় ইহাকে (দধৎ) ধারণ করিয়া (হোতা) গ্রহণকর্ত্তা পুরুষ (য়ক্ষৎ) প্রাপ্ত হইবে সেইরূপ (য়জ) যজ্ঞ করুন ॥ ২ঌ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ–এই মন্ত্রে উপমা এবং বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । যাহারা সম্পূর্ণ ঐশ্বর্য্যকারী শিল্পকর্মকে এই জগতে সিদ্ধ করেন তাহারা সুখী হন্ ॥ ২ঌ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - হোতা॑ য়ক্ষৎসু॒পেশ॑সা সুশি॒ল্পে বৃ॑হ॒তীऽউ॒ভে নক্তো॒ষাসা॒ ন দ॑র্শ॒তে বিশ্ব॒মিন্দ্রং॑ বয়ো॒ধস॑ম্ । ত্রি॒ষ্টুভং॒ ছন্দ॑ऽই॒হেন্দ্রি॒য়ং প॑ষ্ঠ॒বাহং॒ গাং বয়ো॒ দধ॑দ্ বী॒তামাজ্য॑স্য হোত॒র্য়জ॑ ॥ ২ঌ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - হোতেত্যস্য সরস্বতৃ্যষিঃ । অহোরাত্রে দেবতে । নিচৃদতিশক্বরী ছন্দঃ ।
    পঞ্চমঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top