Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 21
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 21/ मन्त्र 39
    ऋषिः - स्वस्त्यात्रेय ऋषिः देवता - अश्व्यादयो देवताः छन्दः - निचृदत्यष्टिः स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    होता॑ यक्ष॒द् वन॒स्पति॑ꣳ शमि॒तार॑ꣳ श॒तक्र॑तुं भी॒मं न म॒न्युꣳ राजा॑नं व्या॒घ्रं नम॑सा॒श्विना॒ भाम॒ꣳ सर॑स्वती भि॒षगिन्द्रा॑य दुहऽइन्द्रि॒यं पयः॒ सोमः॑ परि॒स्रुता॑ घृ॒तं मधु व्यन्त्वाज्य॑स्य॒ होत॒र्यज॑॥३९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    होता॑। य॒क्ष॒त्। वन॒स्पति॑म्। श॒मि॒तार॑म्। श॒तक्र॑तु॒मिति॑ श॒तऽक्र॑तुम्। भी॒मम्। न। म॒न्युम्। राजा॑नाम्। व्या॒घ्रम्। नम॑सा। अ॒श्विना। भाम॑म्। सर॑स्वती। भि॒षक्। इन्द्रा॑य। दु॒हे॒। इ॒न्द्रि॒यम्। पयः॑। सोमः॑। प॒रि॒स्रुतेति॑ परि॒ऽस्रुता॑। घृ॒तम्। मधु॑। व्यन्तु॑। आज्य॑स्य। होतः॑। यज॑ ॥३९ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    होता यक्षद्वनस्पतिँ शमितारँ शतक्रतुम्भीमन्न मन्युँ राजानँ व्याघ्रन्नमसाश्विना भामँ सरस्वती भिषगिन्द्राय दुहऽइन्द्रियं पयः सोमः परिस्रुता घृतम्मधु व्यन्त्वाज्यस्य होतर्यज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    होता। यक्षत्। वनस्पतिम्। शमितारम्। शतक्रतुमिति शतऽक्रतुम्। भीमम्। न। मन्युम्। राजानाम्। व्याघ्रम्। नमसा। अश्विना। भामम्। सरस्वती। भिषक्। इन्द्राय। दुहे। इन्द्रियम्। पयः। सोमः। परिस्रुतेति परिऽस्रुता। घृतम्। मधु। व्यन्तु। आज्यस्य। होतः। यज॥३९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 21; मन्त्र » 39
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে (হোতঃ) দাতা ! যেমন (ভিষক্) বৈদ্য (হোতা) অর্থাৎ গ্রহীতা (ইন্দ্রায়) ধনের জন্য (বনস্পতিম্) কিরণগুলির পালনকর্ত্তা এবং (শমিতারম্) শান্তিদাতা (শতক্রতুম্) অনন্ত বুদ্ধিই বা বহু কর্মযুক্ত ব্যক্তিকে (ভীমম্) ভয়কারকের (ন) সমান (মন্যুম্) ক্রোধকে বা (নমসা) বজ্র দ্বারা (ব্যাঘ্রম্) সিংহ এবং (রাজানম্) দেদীপ্যমান রাজাকে (য়ক্ষৎ) প্রাপ্ত করিবে অথবা (সরস্বতী) উত্তম বিজ্ঞানযুক্তা নারী এবং (অশ্বিনা) সভা ও সেনাপতি (ভামম্) ক্রোধকে (দুহে) পরিপূর্ণ করিবে তদ্রূপ (পরিস্রুতা) প্রাপ্ত পুরুষার্থ সহ (ইন্দ্রিয়ম্) ধন (পয়ঃ) রস (সোমঃ) চন্দ্র (ঘৃতম্) ঘৃত (মধু) মধুর বস্তু (ব্যন্তু) প্রাপ্ত হইবে, তৎসহ বর্ত্তমান তুমি (আজ্যস্য) ঘৃতের (য়জ) হবন কর ॥ ৩ঌ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- এই মন্ত্রে উপমা ও বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । যে সব মনুষ্যগণ বিদ্যা দ্বারা অগ্নি, শান্তি দ্বারা বিদ্বান্, পুরুষার্থ দ্বারা বুদ্ধি এবং ন্যায় দ্বারা রাজ্য প্রাপ্ত হইয়া ঐশ্বর্য্য বৃদ্ধি করে তাহারা এই জন্ম ও পরজন্মের সুখ লাভ করে ॥ ৩ঌ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - হোতা॑ য়ক্ষ॒দ্ বন॒স্পতি॑ꣳ শমি॒তার॑ꣳ শ॒তত্র॑ôতুং ভী॒মং ন ম॒ন্যুꣳ রাজা॑নং ব্যা॒ঘ্রং নম॑সা॒শ্বিনা॒ ভাম॒ꣳ সর॑স্বতী ভি॒ষগিন্দ্রা॑য় দুহऽইন্দ্রি॒য়ং পয়ঃ॒ সোমঃ॑ পরি॒স্রুতা॑ ঘৃ॒তং মধু ব্যন্ত্বাজ্য॑স্য॒ হোত॒র্য়জ॑ ॥ ৩ঌ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - হোতেত্যস্য স্বস্ত্যাত্রেয় ঋষিঃ । অশ্ব্যাদয়ো দেবতাঃ । নিচৃদত্যষ্টিশ্ছন্দঃ ।
    গান্ধারঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top