अथर्ववेद - काण्ड 18/ सूक्त 2/ मन्त्र 25
सूक्त - यम, मन्त्रोक्त
देवता - अनुष्टुप्
छन्दः - अथर्वा
सूक्तम् - पितृमेध सूक्त
मा त्वा॑ वृ॒क्षःसं बा॑धिष्ट॒ मा दे॒वी पृ॑थि॒वी म॒ही। लो॒कं पि॒तृषु॑ वि॒त्त्वैध॑स्व य॒मरा॑जसु॥
स्वर सहित पद पाठमा । त्वा॒ । वृ॒क्ष: । सम् । बा॒धि॒ष्ट॒ । मा । दे॒वी । पृ॒थि॒वी । म॒ही । लो॒कम् । पि॒तृषु॑ । वि॒त्त्वा । एध॑स्व । य॒मरा॑जऽसु ॥२.२५॥
स्वर रहित मन्त्र
मा त्वा वृक्षःसं बाधिष्ट मा देवी पृथिवी मही। लोकं पितृषु वित्त्वैधस्व यमराजसु॥
स्वर रहित पद पाठमा । त्वा । वृक्ष: । सम् । बाधिष्ट । मा । देवी । पृथिवी । मही । लोकम् । पितृषु । वित्त्वा । एधस्व । यमराजऽसु ॥२.२५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 18; सूक्त » 2; मन्त्र » 25
विषय - पुरुष को सदाचारमय जीवन का उपदेश।
भावार्थ -
(वृक्षः) वृक्ष जाति (त्वा) तुझको (का सबाधिष्ट) पीड़ा न दे। (मही पृथिवी देवी) बड़ी यह पृथ्वी देवी भी (मा) तुझे पीड़ा न पहुंचावे। तू (यमराजसु) यम-नियन्ता परमेश्वर को ही एकमात्र अपना गजा मानने वाले या नियामक राजा को राजा मानने चाले (पितृषु) पालक, देशरक्षकों में (लोकं वित्त्वा) स्थान पाकर तू (एधस्व) वृद्धि को प्राप्त हो।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अथर्वा ऋषिः। यमो मन्त्रोक्ताश्च बहवो दवताः। ४, ३४ अग्निः, ५ जातवेदाः, २९ पितरः । १,३,६, १४, १८, २०, २२, २३, २५, ३०, ३६,४६, ४८, ५०, ५२, ५६ अनुष्टुमः, ४, ७, ९, १३ जगत्यः, ५, २६, ३९, ५७ भुरिजः। १९ त्रिपदार्ची गायत्री। २४ त्रिपदा समविषमार्षी गायत्री। ३७ विराड् जगती। ३८, ४४ आर्षीगायत्र्यः (४०, ४२, ४४ भुरिजः) ४५ ककुम्मती अनुष्टुप्। शेषाः त्रिष्टुभः। षष्ट्यृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें