Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 23/ मन्त्र 56
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - समाधाता देवता छन्दः - स्वराडुष्णिक् स्वरः - ऋषभः
    2

    अ॒जारे॑ पिशङ्गि॒ला श्वा॒वित्कु॑रुपिशङ्गि॒ला।श॒शऽआ॒स्कन्द॑मर्ष॒त्यहिः॒ पन्थां॒ वि स॑र्पति॥५६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒जा। अ॒रे॒। पि॒श॒ङ्गि॒ला। श्वा॒वित्। श्व॒विदिति॑ श्व॒ऽवित्। कु॒रु॒पिश॒ङ्गि॒लेति॑ कुरुऽपिशङ्गि॒ला। श॒शः। आ॒स्कन्द॒मित्या॒ऽस्कन्द॑म्। अ॒र्ष॒ति॒। अहिः॑। पन्था॑म्। वि। स॒र्प॒ति॒ ॥५६ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अजारे पिशङ्गिला श्वावित्कुरुपिशङ्गिला । शशऽआस्कन्दमर्षत्यहिः पन्थाँविसर्पति ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अजा। अरे। पिशङ्गिला। श्वावित्। श्वविदिति श्वऽवित्। कुरुपिशङ्गिलेति कुरुऽपिशङ्गिला। शशः। आस्कन्दमित्याऽस्कन्दम्। अर्षति। अहिः। पन्थाम्। वि। सर्पति॥५६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 23; मन्त्र » 56
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ – (अरे) हे मनुष्यांनो, (अजा) जन्मरहित प्रकृती (पिशङ्गिला) विश्‍वाच्या रूपाला (सर्व साकार पदार्थांना आणि रूपधारी सृष्टीला प्रलयकाळात गिळून टाकणारी आहे. (श्‍वावित्) सायाळ प्राणी (कुरूपिशङ्गिला) उगवलेल्या पिकाचा व शेतीचा नाश करणारा प्राणी आहे. (शशः) सशाप्रमाणे कृषी (शेती, पीक वा वनात) हरहरत वाहणारा वायु (आस्कन्दम्) उड्या मारत अथवा या पदार्थावरून त्या पदार्थापर्यंत वाहत जात शीघ्र कुठपर्यंत (अर्षति) जातो. आणि (अहिः) मेघ (पंथाम्) मार्गावर (आकाश माार्गवर (वि, सर्पति) विविध प्रकारे मुक्तपणे संचार करतो ॥56॥

    भावार्थ - भावार्थ -हे मनुष्यांनो, तुम्ही हे जाणून घ्या की प्रकृती सर्व कार्यरूप मूर्त जगाचा प्रलय करणारी असून तीच आपल्या कार्यरूप या सृष्टीला स्वतःमधेच लय करून घेते. तसेच सायाळ प्राणी शेतीचा नाश वा विध्वंस करतो. वायू सशाप्रमाणे उड्या मारत मंद मंद वाहत सर्वांना सुखी करतो आणि मेघ वृष्टीच्या रूपाने पृथ्वीवर सापासारखा प्रसार पावतो. ॥56॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top