यजुर्वेद - अध्याय 16/ मन्त्र 2
ऋषिः - परमेष्ठी वा कुत्स ऋषिः
देवता - रुद्रो देवता
छन्दः - स्वराडर्ष्यनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
0
या ते॑ रुद्र शि॒वा त॒नूरघो॒राऽपा॑पकाशिनी। तया॑ नस्त॒न्वा शन्त॑मया॒ गिरि॑शन्ता॒भि चा॑कशीहि॥२॥
स्वर सहित पद पाठया। ते॒। रु॒द्र॒। शि॒वा। त॒नूः। अघो॑रा। अपा॑पकाशि॒नीत्यपा॑पऽकाशिनी। तया॑। नः॒। त॒न्वा᳕। शन्त॑म॒येति॒ शम्ऽत॑मया। गिरि॑श॒न्तेति॒ गिरि॑ऽशन्त। अ॒भि। चा॒क॒शी॒हि॒ ॥२ ॥
स्वर रहित मन्त्र
या ते रुद्र शिवा तनूरघोरापापकाशिनी । तया नस्तन्वा शन्तमया गिरिशन्ताभि चाकशीहि ॥
स्वर रहित पद पाठ
या। ते। रुद्र। शिवा। तनूः। अघोरा। अपापकाशिनीत्यपापऽकाशिनी। तया। नः। तन्वा। शन्तमयेति शम्ऽतमया। गिरिशन्तेति गिरिऽशन्त। अभि। चाकशीहि॥२॥
विषय - रुद्र की शिव तनु, शान्तिकारिणी राजव्यवस्था ।
भावार्थ -
हे (रुद्र) शत्रुओं के रुलाने और सज्जनों को सुख देने हारे ! राजन् ! (या) जो (ते) तेरी ( शिवा ) कल्याणकारिणी ( अघोरा ) अघोर, उपदवरहित, शान्त, सौम्य रूप वाली ( अपापकाशिनी ) पाप से अतिरिक्त पुण्य का ही प्रकाश करने वाली ( तनूः ) विस्तृत कानूनादि की व्यवस्था या आज्ञा रूप वाणी है ( तया ) उस ( तन्वा ) ( शन्तमया ) अति अधिक कल्याण और शान्तिदायिनी वाणी, राज्यव्यवस्था से, हे ( गिरिशन्त ) आज्ञारूप, व्यावस्था या वाणी से ही सब को शान्ति देने वाले ! तू ( अभि चाकशीहि ) सब को देख सब पर दृष्टि रख या तू राज्य का शासन कर ।
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - स्वराड् अनुष्टुप् । गांधारः ॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal