Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 16/ मन्त्र 7
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - रुद्रो देवता छन्दः - विराडार्षी पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    2

    अ॒सौ योऽव॒सर्प॑ति॒ नील॑ग्रीवो॒ विलो॑हितः। उ॒तैनं॑ गो॒पाऽअ॑दृश्र॒न्नदृ॑श्रन्नुदहा॒र्य्यः स दृ॒ष्टो मृ॑डयाति नः॥७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒सौ। यः। अ॒व॒सर्प्प॒तीत्य॑व॒ऽसर्प्प॒ति। नील॑ग्रीव॒ इति॒ नील॑ऽग्रीवः। विलो॑हित॒ इति॒ विऽलो॑हितः। उ॒त। ए॒न॒म्। गो॒पाः। अ॒दृ॒श्र॒न्। अदृ॑श्रन्। उ॒द॒हा॒र्य्य᳕ इत्यु॑दऽहा॒र्य्यः᳕। सः। दृ॒ष्टः। मृ॒ड॒या॒ति॒। नः॒ ॥७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    असौ योवसर्पति नीलग्रीवो विलोहितः । उतैनङ्गोपाऽअदृश्रन्नदृश्रन्नुदहार्यः स दृष्तो मृडयाति नः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    असौ। यः। अवसर्प्पतीत्यवऽसर्प्पति। नीलग्रीव इति नीलऽग्रीवः। विलोहित इति विऽलोहितः। उत। एनम्। गोपाः। अदृश्रन्। अदृश्रन्। उदहार्य्य इत्युदऽहार्य्यः। सः। दृष्टः। मृडयाति। नः॥७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 16; मन्त्र » 7
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (य:) जो (असौ) तो (नीलग्रीव:) गळ्यात नीलमणींची माळ घातलेला आणि (विलोहित:) अनेक गुण, कर्म आणि स्वभावांनी युक्त असा (रुद्र:) शत्रूंचा विनाशक हा आमचा सेनापती आहे, तो (अक्सर्पीत) दुष्टांशी व शत्रूंशी युद्ध करतो. (एनम्) या (दर्शनीय) पीर सेनापतीला (गोपा:) त्याचे रक्षक असलेल्या सर्व सैनिकांनी व सेवकांनी (अहश्रन्) पहावे (त्याचे वीरश्रीयुक्त रुप पाहून सर्वांच्या मनात वीरश्री संचारेल) (उत) आणि (उदहार्य्य:) पाणी भरणार्‍या सेविका (भोई वा पाणक्या स्त्रिया) यांनी देखील त्या सेनापतीला (अहश्रन्) पहावे. (स:) तो सेनापती, ज्यास (दृष्ट:) सर्वजन पाहतात व उत्साहित होतात, तो (न:) आम्हा धार्मिकजनांना (मृड्याति) अत्यंत आनंदित करतो (वा करो) ॥7॥

    भावार्थ - भावार्थ - जो सेनापती दुष्टांचा संहारक आहे सज्जनांना प्रिय आहे, आणि ज्यास सर्व सैनिक पाहू इच्छितात आनंदित होतात, तोच शत्रूंवर विजय मिळवू शकतो. ॥7॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top