English
यजुर्वेद - अध्याय 16/ मन्त्र 1
ऋषिः - परमेष्ठी वा कुत्स ऋषिः
देवता - रुद्रो देवता
छन्दः - आर्षी गायत्री
स्वरः - षड्जः
2
नम॑स्ते रुद्र म॒न्यव॑ऽउ॒तो त॒ऽइष॑वे॒ नमः॑। बा॒हुभ्या॑मु॒त ते॒ नमः॑॥१॥
स्वर सहित पद पाठनमः॑। ते॒। रु॒द्र॒। म॒न्यवे॑। उ॒तोऽइत्यु॒तो। ते॒। इष॑वे। नमः॑। बा॒हु॒भ्या॒मिति॑ बा॒हुऽभ्या॑म्। उ॒त। ते॒। नमः॑ ॥१ ॥
स्वर रहित मन्त्र
नमस्ते रुद्र मन्यवऽउतो तऽइषवे नमः । बाहुभ्यामुत ते नमः ॥
स्वर रहित पद पाठ
नमः। ते। रुद्र। मन्यवे। उतोऽइत्युतो। ते। इषवे। नमः। बाहुभ्यामिति बाहुऽभ्याम्। उत। ते। नमः॥१॥
विषय - या अध्यायाच्या प्रथम मंत्रात राजधर्माविषयी कथन केले आहे -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे (रुद्र) दुष्टांना व शत्रूंना रडविणारे राजन् (ते)ऽ आपणासारख्या (मन्यवे) क्रोधयुक्त वीर पुरुषाला (नप्र:) वज्रासारखा (घातक प्रभावी) अस्त्र मिळो. (उतो) आणि (इषवे) शत्रूंचा विनाश करणार्‍या (ते) आपणालां (नम:) अन्न भोजनादी प्राप्त व्हावेत. (उत) आणि (ते) आपल्या (बाहुभ्याम्) शक्तिशाली बाहुंमध्ये धरलेले (नम:) वज्रास्त्र शत्रूंवर पडो ॥1॥
भावार्थ - भावार्थ- ज्यांना राज्य करण्याची इच्छा आहे, त्यांनी हाता-पायात शक्ती संपादित करावी. युद्धाचे प्रशिक्षण घ्यावे आणि शस्त्र-अस्त्रांचा संग्रह करावा. ॥1॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal