Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 8/ मन्त्र 25
    ऋषिः - अत्रिर्ऋषिः देवता - गृहपतिर्देवता छन्दः - भूरिक् आर्षी पङ्क्ति, स्वरः - पञ्चमः
    3

    स॒मु॒द्रे ते॒ हृद॑यम॒प्स्वन्तः सं त्वा॑ विश॒न्त्वोष॑धीरु॒तापः॑। य॒ज्ञस्य॑ त्वा यज्ञपते सू॒क्तोक्तौ॑ नमोवा॒के वि॑धेम॒ यत् स्वाहा॑॥२५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    स॒मु॒द्रे। ते॒। हृद॑यम्। अ॒प्स्वित्य॒प्ऽसु। अ॒न्तरित्य॒न्तः। सम्। त्वा॒। वि॒श॒न्तु॒। ओष॑धीः। उ॒त। आपः॑। य॒ज्ञस्य॑। त्वा॒। य॒ज्ञ॒प॒त॒ इति॑ यज्ञऽपते। सू॒क्तोक्ता॒विति॑ सू॒क्तऽउ॑क्तौ। न॒मो॒वा॒क इति॑ नमःऽवा॒के। वि॒धे॒म॒। यत्। स्वाहा॑ ॥२५॥


    स्वर रहित मन्त्र

    समुद्रे ते हृदयमप्स्वन्तः सन्त्वा विशन्त्वोषधीरुतापः । यज्ञस्य त्वा यज्ञपते सूक्तोक्तौ नमोवाके विधेम यत्स्वाहा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    समुद्रे। ते। हृदयम्। अप्स्वित्यप्ऽसु। अन्तरित्यन्तः। सम्। त्वा। विशन्तु। ओषधीः। उत। आपः। यज्ञस्य। त्वा। यज्ञपत इति यज्ञऽपते। सूक्तोक्ताविति सूक्तऽउक्तौ। नमोवाक इति नमःऽवाके। विधेम। यत्। स्वाहा॥२५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 8; मन्त्र » 25
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (विद्वज्जन गृहस्थांना म्हणत आहेत) हे (यज्ञपते) गृहस्थाश्रमधर्माचे पालन करणार्‍या गृहजन, आम्ही (विद्वज्जन) (स्वाहा) प्रेमभरित वचनांनी (यज्ञस्य) गृहाश्रमानुकूल व्यवहारांचे ज्ञान सांगत आहोत त्यामध्ये (सूत्तोक्तौ) वेदांद्वारे प्रमाणित उत्कृष्ट सूचना व नियम आहेत, आणि (नमोवाके) वेदांद्वारे मान्य सेवनीय अन्नाविषयी आणि सत्कारादी व्यवहारांकरिता योग्य सूचना आहेत. या (समुद्रे) आर्द्र व (प्रिय व्यवहारांना आम्ही) (अप्सु) सर्वांच्या प्राणांसाठी आणि (ते) तुझ्या (यत्) ज्या हृदयास्थळी, संतोष-समाधानासाठी (विधेम) निश्चित करीत आहोत, त्या (सूचना, नियमादी) द्वारे ज्ञात अशा (ओषधी:) यव, गहू, हरभरे, सोमलता आदी सुखकारक पदार्थ तुला (आ) (विशंतु) प्राप्त व्हावेत (उत) आणि याशिवाय (आप:) जल देखील तुला सुखदायी व्हावे, (अशी कामना करीत आहोत) ॥25॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. अध्यापक आणि उपदेशक सज्जन पुरूषांनी गृहस्थजनांना सत्यविद्या शिकवावी, सांगावी. त्यांना यत्न साध्य अशा गृहकार्यात गुंतवावे की ज्यामुळे गृहाश्रम धर्म करणार्‍या गृहस्थांचे शारीरिक व आत्मिक बळ वाढेल. ॥25॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top