Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 8
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 8/ मन्त्र 13
    ऋषिः - भरद्वाज ऋषिः देवता - गृहपतयो विश्वेदेवा देवताः छन्दः - साम्नी उष्णिक्,निचृत् साम्नी उष्णिक्,निचृत् साम्नी अनुष्टुप्,भूरिक् प्राजापत्या गायत्री,निचृत् आर्षी उष्णिक् स्वरः - ऋषभः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    दे॒वकृ॑त॒स्यैन॑सोऽव॒यज॑नमसि मनु॒ष्यकृत॒स्यैन॑सोऽव॒यज॑नमसि पि॒तृकृ॑त॒स्यैन॑सोऽव॒यज॑नम-स्या॒त्मकृ॑त॒स्यैन॑सोऽव॒यज॑नम॒स्येन॑सऽएनसोऽव॒यज॑नमसि। यच्चा॒हमेनो॑ वि॒द्वाँश्च॒कार॒ यच्चावि॑द्वाँ॒स्तस्य॒ सर्व॒स्यैन॑सोऽव॒यज॑नमसि॥१३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दे॒वकृ॑त॒स्येति॑ दे॒वऽकृ॑तस्य। एन॑सः। अ॒व॒यज॑न॒मित्य॑व॒ऽयज॑नम्। अ॒सि॒। म॒नु॒ष्य॒कृत॒स्येति॑ म॒नु॒ष्य᳖ऽकृत॑स्य। एन॑सः। अ॒व॒यज॑न॒मित्य॑व॒ऽयज॑नम्। अ॒सि॒। पि॒तृकृ॑त॒स्येति॑ पि॒तृऽकृ॑तस्य। एन॑सः। अ॒व॒यज॑न॒मित्य॑व॒ऽयज॑नम्। अ॒सि॒। आ॒त्मकृ॑त॒स्येत्या॒त्मऽकृ॑तस्य। एन॑सः। अ॒व॒यज॑न॒मित्य॑व॒ऽयज॑नम्। अ॒सि॒। एन॑स एनस॒ इत्येन॑सःऽएनसः। अ॒व॒यज॑न॒मित्य॑व॒ऽयज॑नम्। अ॒सि॒। यत्। च॒। अ॒हम्। एनः॑। वि॒द्वान्। च॒कार॑। यत्। च॒। अवि॑द्वान्। तस्य॑। सर्व॑स्य। एन॑सः। अ॒व॒यज॑न॒मित्य॑व॒ऽयज॑नम्। अ॒सि॒ ॥१३॥

    स्वर रहित मन्त्र

    देवकृतस्यैनसोवयजनमसि मनुष्यकृतस्यैनसोवयजनमसि पितृकृतस्यैनसोवयजनमस्यैत्मकृतस्यैनसो वयजनमसि एनसएनसो वयजनमसि । यच्चाहमेनो विद्वाँश्चकार यच्चाविद्वाँस्तस्य सर्वस्यैनसो वयजनमसि । यजुर्वेद 8ण्1३॥

    स्वर रहित पद पाठ

    देवकृतस्येति देवऽकृतस्य। एनसः। अवयजनमित्यवऽयजनम्। असि। मनुष्यकृतस्येति मनुष्यऽकृतस्य। एनसः। अवयजनमित्यवऽयजनम्। असि। पितृकृतस्येति पितृऽकृतस्य। एनसः। अवयजनमित्यवऽयजनम्। असि। आत्मकृतस्येत्यात्मऽकृतस्य। एनसः। अवयजनमित्यवऽयजनम्। असि। एनस एनस इत्येनसःऽएनसः। अवयजनमित्यवऽयजनम्। असि। यत्। च। अहम्। एनः। विद्वान्। चकार। यत्। च। अविद्वान्। तस्य। सर्वस्य। एनसः। अवयजनमित्यवऽयजनम्। असि॥१३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 8; मन्त्र » 13
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (सर्वांवर उपकार करणार्‍या कोणा दयाळू महापुरुषाला एक सामान्यजन, हितैषी मनुष्य विनंती करीत आहे) - हे सर्वांवर उपकार करणार्‍या, सर्वांसाठी मित्रभाव असणार्‍या मित्रा, तुम्ही (देवकृतस्य) दान देणार्‍या उदारमना मनुष्याच्या (एनस:) अपराधाला (अवयजतस्) विनष्ट करणारे (असि) आहात (त्याच्या हातून चुकून अपराध घडल्यास आपण पश्चातापाने दग्ध त्या दानी व्यक्तीला सांभाळून घेऊन सन्मार्गी लावता) (मनुष्यकृतस्य) सामान्य मनुष्यांनी केलेल्या (एनस:) अपराधाचा (अरयजमम्) विनाश करणारे (असि) आहात. (पितृकृतस्य) पित्याच्या हातून (चुकून) घडलेल्या (एनस:) विरूद्ध आचरणाचे (अवयजनम्) योग्य रीतीने हरण करणारे (असि) आहात (आत्यकृतस्य) आपल्या (तुमच्या स्वत:च्या) हातून घडलेल्या (एनस:) पापाला (अवयजनम्) दूर सारणारे (असि) आहात (एनस:) (एनस:) अधर्माचा, अधर्माचा (अवयजनम्) नाश करणारे (असि) आहात. (विद्वान्) मी जाणतेपणी (यत्) जे (च) काहीही (एन:) अधर्माचरण (चकार) करून गेलो, करीत आहे किंवा करणार आहे तसेच (अविद्वान्) अजाणतेपणी माझ्या हातून जे काही कृत्य (वा उपकृत्य) होऊन गेले, होत आहे किंवा होणार आहे (तस्य) त्या (सर्वस्य) सर्व (एनस्:) दुष्टाचाराला तुम्ही (अवयजनम्) दूर करणारे (असि) आहात. ॥13॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात उपमा अलंकार आहे. विद्वान गृहस्थजनांनी दानासारखे सत्कर्म करणार्‍या लोकांचे अपराध (मनातील अपराध करण्याची वृत्ती) दूर करण्यासाठी प्रामाणिक प्रयत्न केले पाहिजेत. स्वत: त्या विद्वान गृहस्थालादेखील जाणतेपणी व अजाणतेपणी अपराध करण्याची भावना होत असेल, तर ती त्याने प्रयत्नपूर्वक दूर करावी आणि अन्त्यजनांनाही अपराध करण्यापासून परावृत्त करावे. अशा प्रकारे सत्कर्म करीत सर्वांनी यथेच्छ सुख मिळवावेत. ॥13॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top