English
यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 32
ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - विराड् बृहती
स्वरः - मध्यमः
2
ए॒ना वो॑ऽअ॒ग्निं नम॑सो॒र्जो नपा॑त॒माहु॑वे। प्रि॒यं चेति॑ष्ठमर॒तिꣳस्व॑ध्व॒रं विश्व॑स्य दू॒तम॒मृत॑म्॥३२॥
स्वर सहित पद पाठए॒ना। वः॒। अ॒ग्निम्। नम॑सा। ऊ॒र्जः। नपा॑तम्। आ। हु॒वे॒। प्रि॒यम्। चेति॑ष्ठम्। अ॒र॒तिम्। स्व॒ध्व॒रमिति॑ सुऽअ॒ध्व॒रम्। विश्व॑स्य। दू॒तम्। अ॒मृत॑म् ॥३२ ॥
स्वर रहित मन्त्र
एना वोऽअग्निन्नमसोर्जा नपातमा हुवे । प्रियञ्चेतिष्ठमरतिँ स्वध्वरँ विश्वस्य दूतममृतम् ॥
स्वर रहित पद पाठ
एना। वः। अग्निम्। नमसा। ऊर्जः। नपातम्। आ। हुवे। प्रियम्। चेतिष्ठम्। अरतिम्। स्वध्वरमिति सुऽअध्वरम्। विश्वस्य। दूतम्। अमृतम्॥३२॥
विषय - तो अग्नी कसा आहे, पुढील मंत्रात हा विषय प्रतिपादित आहे-
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, ज्याप्रमाणे मी (एक विद्वान वैज्ञानिक) (व:) तुमच्यासाठी (एना) त्यापूर्वी सांगितलेल्या (नमसा) ग्रहणीय अन्न आदी पदार्थांद्वारे (नयातम्) दृढ स्वभावाच्या (निश्चित गुणधर्म असलेल्या) आणि (प्रियम्) सर्वांना प्रिय वाढणार्‍या अग्नीला (उपयोगात आणतो, तसे तुम्ही देखील करा) कारण हा अग्नी विद्युत रुपाने (चेतिष्ठम्) चेतना वा शक्ती देणारा आहे (अरतिम्) चैतन्यरहित असूनही (स्वध्वरम्) चांगल्या कार्यासाठी साहाय्यभूत होतो, (अमृतम्) कारणरूपाने नित्य आहे आणि (विश्वस्य) संपूर्ण जगामधे (दूतम्) दूत म्हणून जातो (विद्युत ताराद्वारे तसेच दूरवर्ती स्थानात संदेशवाहक म्हणून, दूरभाष, दूर) (अग्निम्) त्या अग्नीला आणि (ऊर्ज:) त्यापासून मिळणार्‍या शक्ती आदी कार्याला (आहुवे) उपयोगात आणतो. (म्हणून एक वैज्ञानिक ज्याप्रमाणे उपयोगात आणतो, त्याप्रमाणे तुम्ही देखील करा) ॥32॥
भावार्थ - भावार्थ - हे मनुष्यानो, आम्ही (वैज्ञानिक लोक) तुमच्याकरिता ज्या अग्नि आदी विद्येचे प्रकटन व ज्ञानप्राप्ती केली आहे, तुम्ही त्या ज्ञानाचा लाभ घ्या. ॥32॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal