Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 28
    ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - विराडार्षी जगती स्वरः - निषादः
    4

    त्वाम॑ग्ने॒ऽअङ्गि॑रसो॒ गुहा॑ हि॒तमन्व॑विन्दञ्छिश्रिया॒णं वने॑वने। स जा॑यसे म॒थ्यमा॑नः॒ सहो॑ म॒हत् त्वामा॑हुः॒ सह॑सस्पु॒त्रम॑ङ्गिरः॥२८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    त्वाम्। अ॒ग्ने॒। अङ्गि॑रसः। गुहा॑। हि॒तम्। अनु॑। अ॒वि॒न्द॒न्। शि॒श्रि॒या॒णम्। व॑नेवन॒ इति॒ वने॑ऽवने। सः। जा॒य॒से॒। म॒थ्यमा॑नः। सहः॑। म॒हत्। त्वाम्। आ॒हुः॒। सह॑सः। पु॒त्रम्। अ॒ङ्गि॒रः॒ ॥२८ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    त्वामग्नेऽअङ्गिरसो गुहा हितमन्वविन्दञ्छिश्रियाणँवनेवने । स जायसे मथ्यमानः सहो महत्त्वामाहुः सहसस्पुत्रमङ्गिरः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    त्वाम्। अग्ने। अङ्गिरसः। गुहा। हितम्। अनु। अविन्दन्। शिश्रियाणम्। वनेवन इति वनेऽवने। सः। जायसे। मथ्यमानः। सहः। महत्। त्वाम्। आहुः। सहसः। पुत्रम्। अङ्गिरः॥२८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 28
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (अड्गिर:) प्राणप्रिय (अग्ने) विद्वान, ज्याप्रमाणे (स:) तो अग्नी (मथ्यमान:) मंथन अथवा घर्षण करून प्रकट होतो, त्याप्रमाणे आपण (शिष्याच्या बुद्धीत) ज्ञानाद्वारे (जायसे) प्रकट होता (प्रयत्न करून शिष्याला ज्ञानाने संपन्न करता) या अग्नीला (महत्) महान (सह:) बलशाली (म्हणतात). (सहस:) शक्तिशाली वायूद्वारे (पुत्रम्) उत्पन्न पुत्राप्रमाणे असलेल्या (त्वाम्) त्या अग्नीला (वनेवने) सूर्याच्या प्रत्येक किरणांमधे अथवा पदार्थांमधे (शिश्रियाणम्) राहणारा आणि (गुहा बुद्धीसाठी (हितम्) हितकारी (आहु:) म्हणतात. (अड्गिरस:) विद्वज्जन त्या अग्नीला (अन्वविन्दन्) प्राप्त करतात (त्याविषयी अधिक शोध करतात) (हे ज्ञानार्थी शिष्या) मी (त्वाम्) तुला त्या अग्नीचे ज्ञान करून देत आहे. ॥28॥

    भावार्थ - भावार्थ - अग्नी दोन प्रकारचा असतो. एक मानस अग्नी आणि दुसरा बाह्य अग्नी यापैकी आभ्यंतर अग्नीचे युक्त आहार-विहाराद्वारे सेवन करावे आणि विद्वज्जन ज्याप्रमाणे बाह्य अग्नीचे सेवन करतात, इतर लोकांनी त्याप्रमाणे अग्नीचे सेवन करावे ॥28॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top