Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 61
    ऋषिः - मधुच्छन्दा ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - निचृदनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    3

    इन्द्रं॒ विश्वा॑ऽअवीवृधन्त्समु॒द्रव्य॑चसं॒ गिरः॑। र॒थीत॑मꣳ र॒थीनां॒ वाजा॑ना॒ सत्प॑तिं॒ पति॑म्॥६१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्र॑म्। विश्वाः॑। अ॒वी॒वृ॒ध॒न्। स॒मु॒द्रव्य॑चस॒मितिं॑ समु॒द्रऽव्य॑चसम्। गिरः॑। र॒थीत॑मम्। र॒थित॑म॒मिति॑ र॒थिऽत॑मम्। र॒थीना॑म्। र॒थिना॒मितिं॑ र॒थिऽना॑म्। वाजा॑नाम्। सत्प॑ति॒मिति॒ सत्ऽप॑तिम्। पति॑म् ॥६१ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्रँविश्वाऽअवीवृधन्त्समुद्रव्यचसङ्गिरः रथीतमँ रथीनाँवाजानाँसत्पतिम्पतिम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्रम्। विश्वाः। अवीवृधन्। समुद्रव्यचसमितिं समुद्रऽव्यचसम्। गिरः। रथीतमम्। रथितममिति रथिऽतमम्। रथीनाम्। रथिनामितिं रथिऽनाम्। वाजानाम्। सत्पतिमिति सत्ऽपतिम्। पतिम्॥६१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 61
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ : (विश्वा:) (गिर:) विद्या आणि सुशिक्षा युक्त वाणी असलेल्या (विद्वान आणि सुजाण सर्व नागरिकांनी) (समुद्रव्यचसम्) आकाशाप्रमाणे (विशाल राज्य असलेल्या आपल्या राजाचा आपल्या उत्साहपूर्ण वाणीने उत्साह वाढवावा) (रथीनाम्) शूरांमध्ये (रथीतमम्) सर्वोत्तम शूरवीराला (वाजानाम्) ज्ञानी-विज्ञाननी पुरुषांच्या (सत्यतिम्) सत्य व्यवहारांचा, विद्वानांचा आणि प्रजाजनांचा (पतिम्) रक्षक असलेल्या (इन्द्रम्) परमसंपत्तिशाली सभाध्यक्ष राजाला (विद्वान, सुजाण नागरिकांनी प्रशंसामय वचनांनी) (अवीवृधन्) उत्साहित करावे. ॥61॥

    भावार्थ - भावार्थ - राज पुरुषांनी आणि प्रजाजनांनी राजधर्माचे पालन करणार्‍या, ईश्वराप्रमाणे न्याय व शासन करणार्‍या सभापती राजाला नेहमी प्रोत्साहन देत राहावे. त्याप्रमाणे सभाध्यक्ष राजाचेही कर्तव्य आहे की त्याने राजपुरुषांचा आणि प्रजेचा उत्साह वाढवावा. ॥61॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top