Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 15
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 54
    ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - आर्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    उद् बु॑ध्यस्वाग्ने॒ प्रति॑ जागृहि॒ त्वमि॑ष्टापू॒र्त्ते सꣳसृ॑जेथाम॒यं च॑। अ॒स्मिन्त्स॒धस्थे॒ऽअध्युत्त॑रस्मि॒न् विश्वे॑ देवा॒ यज॑मानश्च सीदत॥५४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उत्। बु॒ध्य॒स्व॒। अ॒ग्ने॒। प्रति॑। जा॒गृ॒हि॒। त्वम्। इ॒ष्टा॒पू॒र्त्ते इती॑ष्टाऽपू॒र्त्ते। सम्। सृ॒जे॒था॒म्। अ॒यम्। च॒। अ॒स्मिन्। स॒ध॒स्थ॒ इति॑ स॒धऽस्थे॑। अधि॑। उत्त॑रस्मि॒न्नित्युत्ऽत॑रस्मिन्। विश्वे॑। दे॒वाः॒। यज॑मानः। च॒। सी॒द॒त॒ ॥५४ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    उद्बुध्यस्वाग्ने प्रति जागृहि त्वमिष्टापूर्ते सँ सृजेथामयञ्च । अस्मिन्त्सधस्थेऽअध्युत्तरस्मिन्विस्वे देवा यजमानाश्च सीदत ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    उत्। बुध्यस्व। अग्ने। प्रति। जागृहि। त्वम्। इष्टापूर्त्ते इतीष्टाऽपूर्त्ते। सम्। सृजेथाम्। अयम्। च। अस्मिन्। सधस्थ इति सधऽस्थे। अधि। उत्तरस्मिन्नित्युत्ऽतरस्मिन्। विश्वे। देवाः। यजमानः। च। सीदत॥५४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 54
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (अग्ने) सद्विद्येने संपन्न अशा हे पुरुषा वा हे स्त्री (युवक-युवती) (उद्बुध्यस्व) चांगल्याप्रकारे ज्ञान प्राप्त करून सर्वांप्रत (प्रति, जागृहि) अविद्यारूप निद्रेचा त्याग करून विद्येने जागृत वा चैतन्य हो. (त्वम्) हे युवती, तू (च) आणि (अयम्) हा युवक दोघे (अस्मिन्) या विद्यमान (सधस्थे) समय व स्थानामध्ये आणि (उत्तरस्मिन्) आगामी काळात सदा (इष्टापूर्ते) इच्छित सुखाच्या प्राप्तीकरिता विद्वानांचा सत्कार करा, ईश्वराधन आणि सत्संग करा तसेच सत्यविद्या आदीचे दान करा. भरपूर बळ, ब्रह्मचर्य, विद्या, पूर्ण युवावस्था आदी साधन-उपसाधनांद्वारे वरील इष्ट सुख प्राप्त करा. या दोन्हीची (साधनें आणि उद्दिष्टे) (संसृजेधाम्) पूर्णता करा. (विश्वे) सर्व (देवा:) विद्वान लोक (च) आणि (यजमान:) याज्ञिकजन, तसेच तुम्ही दोघे (युवक, युवती) या एका स्थानात (अधि, सीदत) स्थिर राहून आपापली उन्नती साध्य करा ॥54॥

    भावार्थ - भावार्थ - ज्याप्रमाणे सुवासिक द्रव्यौषधी घातल्यामुळे होम-अग्नी इच्छित आनंद देतो आणि ज्याप्रमाणे यज्ञकर्ता यज्ञासाठी आवश्यक ती सामग्री एकत्रित करतो, त्याप्रमाणे उत्तम रीतीने विवाह केलेल्या स्त्री-पुरूषांनीदेखील जगात आचरण करावे. (सर्वांना आनंद द्यावे) जेव्हा युवक-युवतीमधे प्रीती दृढ होईल, तेव्हां त्यांनी विद्वज्जनांना आमंत्रित करून त्यांच्यासमोर वेदोक्त प्रतिज्ञा करून पती-पत्नी व्हावे ॥54॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top