Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 51
    ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - स्वराडार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    6

    आ वा॒चो मध्य॑मरुहद् भुर॒ण्युर॒यम॒ग्निः सत्प॑ति॒श्चेकि॑तानः। पृ॒ष्ठे पृ॑थि॒व्या निहि॑तो॒ दवि॑द्युतदधस्प॒दं कृ॑णुतां॒ ये पृ॑त॒न्यवः॑॥५१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ। वा॒चः। मध्य॑म्। अ॒रु॒ह॒त्। भु॒र॒ण्युः। अ॒यम्। अ॒ग्निः। सत्प॑ति॒रिति॒ सत्ऽप॑तिः। चेकि॑तानः। पृ॒ष्ठे। पृ॒थि॒व्याः। निहि॑त॒ इति॒ निऽहि॑तः। दवि॑द्युतत्। अ॒ध॒स्प॒दम्। अ॒धः॒प॒दमित्य॑धःऽप॒दम्। कृ॒णु॒ता॒म्। ये। पृ॒त॒न्यवः॑ ॥५१ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    आ वाचो मध्यमरुहद्गुरण्युरयमग्निः सत्पतिश्चेकितानः । पृष्ठे पृथिव्या निहितो दविद्युतदधस्पदङ्कृणुताँये पृतन्यवः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    आ। वाचः। मध्यम्। अरुहत्। भुरण्युः। अयम्। अग्निः। सत्पतिरिति सत्ऽपतिः। चेकितानः। पृष्ठे। पृथिव्याः। निहित इति निऽहितः। दविद्युतत्। अधस्पदम्। अधःपदमित्यधःऽपदम्। कृणुताम्। ये। पृतन्यवः॥५१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 51
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विद्वान महोदय, आपण (चेकितान:) विद्यावान आणि (सत्पति:) सज्जनांचे रक्षक आहात आपल्या (वाच:) वाणी (मध्यम्) द्वारा उपदेश मिळाल्यानंतर (अयम्) हा (भुरण्यु:) प्रेरक पुष्कल (अग्नि:) विद्वान (पृथिव्या:) पृथ्वी (पृष्ठे) (विहित:) स्थापित वा नियुक्त केला गेला असून (दविद्युतत्) हा आपल्या उपदेशाद्वारे सर्वांना प्रेरणा देत धर्ममार्गावर (आ रुहत्) आरूढ होत आहे. (श्रेष्ठ विद्वानापासून आदेश मिळाल्यानंतर अनेक विद्वान धर्म कार्यात प्रवृत्त होतात) (दे) जे (पृतन्यव:) शत्रू युद्ध करण्याकरिता आमच्या सैन्याची इच्छा करतात (आमच्याशा लढू इच्छितात) ते शत्रुसैन्य (अधस्पदम्) अधिकारच्युत होईल (पराभूत होईल) हे विद्वान आपण असे करा (सैन्याला मागर्दशन करा व विजय मिळविण्यात साहाय्य करा) ॥51॥

    भावार्थ - भावार्थ - ज्याप्रमाणे या ब्रह्मांडामध्ये सूर्यलोकाची स्थापना करून परमेश्वर सर्वांना सुखी करतो (वा केले आहे), विद्वान माणसांनी देखील त्याचप्रमाणे राज्यामध्ये विद्या व शक्तीची वृद्धी करून, शत्रूंना पराभूत करून सर्व प्रजाजनांना सुख देऊन उपकृत करावे. ॥51॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top