यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 17
ऋषिः - गोतम ऋषिः
देवता - वायुर्देवता
छन्दः - भुरिक् त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
3
तन्नो॒ वातो॑ मयो॒भु वा॑तु भेष॒जं तन्मा॒ता पृ॑थि॒वी तत्पि॒ता द्यौः।तद्ग्रावा॑णः सोम॒सुतो॑ मयो॒भुव॒स्तद॑श्विना शृणुतं धिष्ण्या यु॒वम्॥१७॥
स्वर सहित पद पाठतत्। नः॒। वातः॑। म॒यो॒भ्विति॑। मयः॒ऽभु। वा॒तु॒। भे॒ष॒जम्। तत्। मा॒ता। पृ॒थि॒वी। तत्। पि॒ता। द्यौः। तत्। ग्रावा॑णः। सो॒म॒सुत॒ इति॑ सोम॒ऽसुतः॑। म॒यो॒भुव॒ इति॑ मयः॒ऽभुवः॑। तत्। अ॒श्वि॒ना॒। शृ॒णु॒त॒म्। धि॒ष्ण्या॒। यु॒वम् ॥१७ ॥
स्वर रहित मन्त्र
तन्नो वातो मयोभु वातु भेषजञ्तन्माता पृथिवी तत्पिता द्यौः । तद्ग्रावाणः सोमसुतो मयोभुवस्तदश्विना शृणुतन्धिष्ण्या युवम् ॥
स्वर रहित पद पाठ
तत्। नः। वातः। मयोभ्विति। मयःऽभु। वातु। भेषजम्। तत्। माता। पृथिवी। तत्। पिता। द्यौः। तत्। ग्रावाणः। सोमसुत इति सोमऽसुतः। मयोभुव इति मयःऽभुवः। तत्। अश्विना। शृणुतम्। धिष्ण्या। युवम्॥१७॥
विषय - कोणी काय करावे, याविषयी -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - हे (अश्विना) अध्यापन (युवम्) तुम्ही दोघे, आम्ही जे वाचले वा शिकले आहे, ते (शृणुतम्) ऐका. (म्हणजे आमच्या बुद्धी, विचार, उच्चारादी मधे जर काही अशुद्ध असेल, तर ते दूर होईल) (आमची कामना आहे की) (नः) आम्हाकरिता (वातः) वायू (तत्) त्या (मयोभु) सुख वा स्वस्थ्य देणार्या (भेषजम्) औषधाची (वातु) प्राप्ती करो (वायूद्वारे आम्हांला नीरोगकारी लाभ मिळोत) (तत्) ते औषध (माता) मान्यता देणारी वा उत्पन्न करणारी (पृथिवी) विस्तृतभूमी असो (औषधी उगवण्यासाठी भूमीवर भरपूर जागा असावी.) (तत्) त्या औषधीला (पिता) पालन करणारा (द्यौः) सूर्यमहल प्राप्त करो तसेच (तत्) त्या औषधीला (सोमसुतः) औषधी आणि ऐश्वर्य उत्पन्न करणारे (मयोभुवः) सर्वांना सुख देणारे (ग्रावणः) मेघ प्राप्त करो (वायू, सूर्य, पृथ्वी, मेघ या सर्वांद्वारे रोगनाशक औषधी भूमीवर उत्पन्न होत राहोत, ही आमची कामना) (तत्) आमच्या प्रमाणे, लोकहो, (त्या औषधी, पवन, मेघ आदी) तुमच्या करिताही लाभकारी व्हावेत.) ॥17॥
भावार्थ - भावार्थ -ज्याची माता पृथ्वीसारखी (स्नेह, वात्सल्य ममत्व आदी गुणांनी यूक्त) असेल व पिता सूर्याप्रकाणे (तेज, उत्साह आदी गुणांनी समद्ध) असेल, तो सर्वदृष्ट्या कुशलक्षेमवान होतो. त्याने आपल्याप्रमारे सर्वांना नीरोग व विवेकशील करावे ॥17॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal