Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 32
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - यज्ञो देवता छन्दः - निचृत् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    5

    यदश्व॑स्य क्र॒विषो॒ मक्षि॒काश॒ यद्वा॒ स्वरौ॒ स्वधि॑तौ रि॒प्तमस्ति॑।यद्धस्त॑योः शमि॒तुर्यन्न॒खेषु॒ सर्वा॒ ता ते॒ऽअपि॑ दे॒वेष्व॑स्तु॥३२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यत्। अश्व॑स्य। क्र॒विषः॑। मक्षि॑का। आश॑। यत्। वा॒। स्वरौ॑। स्वधि॑ता॒विति॒ स्वऽधि॑तौ। रि॒प्तम्। अस्ति॑। यत्। हस्त॑योः। श॒मि॒तुः। यत्। न॒खेषु॑। सर्वा॑। ता। ते॒। अपि॑। दे॒वेषु॑। अ॒स्तु॒ ॥३२ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यदश्वस्य क्रविषो मक्षिकाश यद्वा स्वरौ स्वधितौ रिप्तमस्ति । यद्धस्तयोः शमितुर्यन्नखेषु सर्वा ता तेऽअपि देवेष्वस्तु ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    यत्। अश्वस्य। क्रविषः। मक्षिका। आश। यत्। वा। स्वरौ। स्वधिताविति स्वऽधितौ। रिप्तम्। अस्ति। यत्। हस्तयोः। शमितुः। यत्। नखेषु। सर्वा। ता। ते। अपि। देवेषु। अस्तु॥३२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 25; मन्त्र » 32
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, (यत्) जी (मक्षिका) माशी (गोचीड आदी किटक) (क्रविषः) या धावणार्‍या (अश्‍वस्य) शीघ्रगामी घोड्याच्या (आश) शरीरातील मल, घाण वा रक्त आदी पदार्थ खावे (ती नष्ट करावी वा दूर करावी) (वा) अथवा (यंत्) जो (स्वरौ) स्वर स्वछितौ वज्रवत्) कठोर असून (शमितुः) यज्ञ करणार्‍याच्या (हस्तयोः) हातांमधे (यत्) जी वस्तू (रिप्तम्) विद्यमान आहे आणि (यत्) जे त्या याज्ञिकाच्या हातातील व नखातील जे मळ, अशुद्ध पदार्थ आदी आहेत) (वाः) (सर्वाः) ते सर्व पदार्थ नष्ट व्हावेत (हात-पाय स्वच्छ असावेत). (ते) हे मनुष्यांनो, यज्ञ करताना तुमचे हात-पाय स्वच्छ आणि समस्त धार्मिक कार्यें (देवेषु) विद्वानांप्रमाणे (अदि)(अस्तु) व्हायला हवीत. ॥32॥

    भावार्थ - भावार्थ - माणसांनी आपली घोडीं आशा स्वच्छ तबेल्यात बांधावीत की जिथे माशी आदी कीटक घोड्यांचे रक्त आदी पिणार नाहीत. जसे यज्ञक त्यांच्या हाताला लागलेले हविष्य (सामग्री, तूप, स्थालीपाक आदी) पदार्थ घोळून दूर करतात, तद्वत घोडे आदी पशूंच्या शरीरावर बसलेली वा लागलेली धूळ, चिखल आदी पदार्थही दररोज धुवून टाकावेत. ॥32॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top