Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 36
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - यज्ञो देवता छन्दः - भुरिक् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    4

    यन्नीक्ष॑णं माँ॒स्पच॑न्याऽउ॒खाया॒ या पात्रा॑णि यू॒ष्णऽआ॒सेच॑नानि।ऊ॒ष्म॒ण्याऽपि॒धाना॑ चरू॒णाम॒ङ्काः सू॒नाः परि॑ भूष॒न्त्यश्व॑म्॥३६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यत्। नीक्ष॑ण॒मिति॑ नि॒ऽईक्ष॑णम्। मा॒ꣳस्पच॑न्या॒ इति॑ मा॒ꣳस्पच॑न्याः। उ॒खायाः॑। या। पात्रा॑णि। यू॒ष्णः। आ॒सेच॑ना॒नीत्या॒ऽसेच॑नानि। ऊ॒ष्म॒ण्या᳖। अ॒पि॒धानेत्य॑पि॒ऽधाना॑। च॒रू॒णाम्। अङ्काः॑। सू॒नाः। परि॑। भू॒ष॒न्ति॒। अश्व॑म् ॥३६ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यन्नीक्षणम्माँस्पचन्याऽउखाया या पात्राणि यूष्णऽआसेचनानि । ऊष्मण्यापिधाना चरूणामङ्काः सूनाः परि भूषन्त्यश्वम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    यत्। नीक्षणमिति निऽईक्षणम्। माꣳस्पचन्या इति माꣳस्पचन्याः। उखायाः। या। पात्राणि। यूष्णः। आसेचनानीत्याऽसेचनानि। ऊष्मण्या। अपिधानेत्यपिऽधाना। चरूणाम्। अङ्काः। सूनाः। परि। भूषन्ति। अश्वम्॥३६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 25; मन्त्र » 36
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ -(ऊष्मण्य) उन्हाळ्यात उत्तम असे (या) जे (अपिधाना) अन्नाला व पाण्याला) झाकून ठेवण्याची साधनें (मातीचे झांकण, येळणी आदि पात्र) आहेत, तसेच जे (आसेचनाभि) (पात्र वा जल ठेवण्यासाठी माठ, घडा आदी पात्र आहेत) अथवा जे अन्य उपयोगी (पात्राणि) भांडी आहेत (ती सर्व जपून सांभाळून ठेवण्यासारखी आहेत) पण (मांस्पचन्याः) मांस शिजविण्याचे जे (उखायाः) पातेलीं आदी पात्र आहेत, त्यांनी मात्र (नीक्षणम्) निकृष्ट मानून (दूर ठेवावेत) शिवाय (चरूणाम्) पात्रांची (अङ्का) वेगवेगळी नांवे आणि जे (सूनाः) (उन्हाळ्यासाठी आवश्यक) प्रसिद्ध पदार्थ, (सातू, हिम, थंड पेय आदी) आहेत, ते सर्व सांभाळून ठेवावेत. तसेच जे लोक (यूष्णः) वृद्धी वा प्रगती इच्छिणार्‍या व्यक्तीच्या (अश्‍वम्) घोड्याला (परिभूषन्ति) पूर्णपणे सुंदररीत्या सजवतात, असे ते सर्व लोक स्वीकरणीय वा सत्कार करण्यास पात्र असतात. ॥36॥

    भावार्थ - भावार्थ - जर कोणी घोडे आदी लाभकारी पशूंची अथवा पक्ष्यांची हत्या करून त्यांचे मांस खात असेल, तर त्याला त्याच्या गुन्ह्याप्रमाणे अवश्य दंडित केले पाहिजे ॥36॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top