Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 19
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 19/ मन्त्र 18
    ऋषिः - हैमवर्चिर्ऋषिः देवता - गृहपतिर्देवता छन्दः - निचृदनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    6

    ह॒वि॒र्धानं॒ यद॒श्विनाग्नी॑ध्रं॒ यत्सर॑स्वती। इन्द्रा॑यै॒न्द्रꣳसद॑स्कृ॒तं प॑त्नी॒शालं॒ गार्ह॑पत्यः॥१८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    ह॒वि॒र्धान॒मिति॑ हविः॒ऽधान॑म्। यत्। अ॒श्विना॑। आग्नी॑ध्रम्। यत्। सर॑स्वती। इन्द्रा॑य। ऐ॒न्द्रम्। सदः॑। कृ॒तम्। प॒त्नी॒शाल॒मिति॑ पत्नी॒ऽशाल॑म्। गार्ह॑पत्य॒ इति॒ गार्ह॑ऽपत्यः ॥१८ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    हविर्धानँयदश्विनाग्नीध्रँयत्सरस्वती । इन्द्रायैन्द्रँ सदस्कृतम्पत्नीशालङ्गार्हपत्यः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    हविर्धानमिति हविःऽधानम्। यत्। अश्विना। आग्नीध्रम्। यत्। सरस्वती। इन्द्राय। ऐन्द्रम्। सदः। कृतम्। पत्नीशालमिति पत्नीऽशालम्। गार्हपत्य इति गार्हऽपत्यः॥१८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 19; मन्त्र » 18
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ– হে গৃহস্থ পুরুষগণ! যেমন বিদ্বান্ (অশ্বিনা) স্ত্রী ও পুরুষ (য়ৎ) যাহা (হবির্ধানম্) দিবার বা লইবার যোগ্য পদার্থগুলির ধারণ, যন্মধ্যে করা হয় এবং (য়ৎ) যাহা (সরস্বতী) বিদুষী স্ত্রী (আগ্নীধ্রম্) ঋত্বিজের শরণ করিয়া তথা বিদ্বান্গণ (ইন্দ্রায়) ঐশ্বর্য্য দ্বারা সুখদায়ক পতির জন্য (ঐন্দ্রম্) ঐশ্বর্য্য সম্পর্কীয় (সদঃ) যাহাতে স্থিত হয় সেই সভা এবং (পত্নীশালম্) পত্নীর শালা=গৃহকে (কৃতম্) করিয়াছে সুতরাং এই সমস্ত (গার্হপত্যঃ) গৃহস্থের সংযোগী ধর্মই, সেইরূপ সেই সব কর্ত্তব্য তোমরাও কর ॥ ১৮ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ– এই মন্ত্রে বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । হে মনুষ্যগণ! যেমন ঋত্বিজ্গণ সামগ্রীর সঞ্চয় করিয়া যজ্ঞকে শোভিত করে তদ্রূপ প্রীতিযুক্ত স্ত্রীপুরুষ গৃহের কার্য্যকে নিত্য সিদ্ধ করিতে থাকিবে ॥ ১৮ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - হ॒বি॒র্ধানং॒ য়দ॒শ্বিনাগ্নী॑ধ্রং॒ য়ৎসর॑স্বতী ।
    ইন্দ্রা॑য়ৈ॒ন্দ্রꣳসদ॑স্কৃ॒তং প॑ত্নী॒শালং॒ গার্হ॑পত্যঃ ॥ ১৮ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - হবির্ধানমিত্যস্য হৈমবর্চির্ঋষিঃ । গৃহপতির্দেবতা । নিচৃদনুষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
    গান্ধারঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top