Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 23
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 23/ मन्त्र 2
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - परमेश्वरो देवता छन्दः - निचृदाकृतिः स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    6

    उ॒प॒या॒मगृ॑हीतोऽसि प्र॒जाप॑तये त्वा॒ जुष्टं॑ गृह्णाम्ये॒ष ते॒ योनिः॒ सूर्य्य॑स्ते महि॒मा। यस्तेऽह॑न्त्संवत्स॒रे म॑हि॒मा स॑म्ब॒भूव॒ यस्ते॑ वा॒याव॒न्तरि॑क्षे महि॒मा स॑म्ब॒भूव॒ यस्ते॑ दि॒वि सूर्ये॑ महि॒मा स॑म्ब॒भूव॒ तस्मै॑। ते महि॒म्ने प्र॒जाप॑तये॒ स्वाहा॑ दे॒वेभ्यः॑॥२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। प्र॒जाप॑तय॒ इति॑ प्र॒जाऽप॑तये। त्वा॒। जुष्ट॑म्। गृ॒ह्णा॒मि॒। ए॒षः। ते॒। योनिः॑। सूर्य्यः॑। ते॒। म॒हि॒मा। यः। ते॒। अह॑न्। सं॒व॒त्स॒रे। म॒हि॒मा। स॒म्ब॒भूवेति॑ सम्ऽब॒भूव॑। यः। ते। वा॒यौ। अ॒न्तरि॑क्षे। म॒हि॒मा। स॒म्ब॒भूवेति॑ सम्ऽब॒भूव॑। यः। ते॒। दि॒वि। सूर्य्ये॑। म॒हि॒मा। स॒म्ब॒भूवेति॑ सम्ऽब॒भूव॑। तस्मै॑। ते॒। म॒हि॒म्ने। प्र॒जाप॑तय॒ इति॑ प्र॒जाऽप॑तये। स्वाहा॑। दे॒वेभ्यः॑ ॥२ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    उपयामगृहीतोसि प्रजापतये त्वा जुष्टम्गृह्णाम्येष ते योनिः सूर्यस्ते महिमा । यस्ते हन्त्सँवत्सरे महिमा सम्बभूव यस्ते वायावन्तरिक्षे महिमा सम्बभूव यस्ते दिवि सूर्ये महिमा सम्बभूव तस्मै ते महिम्ने प्रजापतये स्वाहा देवेभ्यः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। प्रजापतय इति प्रजाऽपतये। त्वा। जुष्टम्। गृह्णामि। एषः। ते। योनिः। सूर्य्यः। ते। महिमा। यः। ते। अहन्। संवत्सरे। महिमा। सम्बभूवेति सम्ऽबभूव। यः। ते। वायौ। अन्तरिक्षे। महिमा। सम्बभूवेति सम्ऽबभूव। यः। ते। दिवि। सूर्य्ये। महिमा। सम्बभूवेति सम्ऽबभूव। तस्मै। ते। महिम्ने। प्रजापतय इति प्रजाऽपतये। स्वाहा। देवेभ्यः॥२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 23; मन्त्र » 2
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে ভগবন্ জগদীশ্বর ! আপনি (উপয়ামগৃহীতঃ) যম যাহা যোগাভ্যাস সম্পর্কীয় কর্ম্ম, উহার সহিত সমীপে সাক্ষাৎ করিয়াছেন অর্থাৎ হৃদয়াকাশে প্রকট হইয়াছেন, সেই (জুষ্টম্) সেবা কৃত বা প্রসন্ন কৃত (ত্বা) আপনাকে (প্রজাপতয়ে) প্রজাপালনকারী রাজার রক্ষা হেতু আমি (গৃহ্ণামি) গ্রহণ করি যে (তে) আপনার (এষঃ) এই (য়োনিঃ) প্রকৃতি জগতের কারণ যে (তে) আপনার (সূর্য়ঃ) সূর্য্য মন্ডল (মহিমা) প্রশংসা রূপ তথা (য়ঃ) যাহা (তে) আপনার (অহন্) দিন ও (সংবৎসরে) বর্ষে নিয়ম বন্ধন দ্বারা (মহিমা) মহিমা (সম্বভূব) সম্ভাবিত, (য়ঃ) যাহা (তে) আপনার (বায়ৌ) পবন ও (অন্তরিক্ষে) অন্তরিক্ষে (মহিমা) মহিমা (সম্বভূব) প্রসিদ্ধ তথা (য়ঃ) যাহা (তে) আপনার (দিবি) বিদ্যুৎ অর্থাৎ সূর্য্যাদির প্রকাশ এবং (সূর্য়ে) সূর্য্যে (মহিমা) মহিমা (সম্বভূব) প্রত্যক্ষ (তস্মৈ) সেই (মহিম্নে, প্রজাপতয়ে) প্রজাপালনরূপ প্রশংসাকারী (তে) আপনার জন্য এবং (দেবেভ্যঃ) বিদ্বান্দিগের জন্য (স্বাহা) উত্তম বিদ্যাযুক্ত বুদ্ধি সকলের গ্রহণ করা উচিত ॥ ২ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- হে মনুষ্যগণ ! যে পরমেশ্বরের মহিমাকে এই সব জগৎ প্রকাশ করে সেই পরমেশ্বরের উপাসনা ত্যাগ করিয়া এবং কাহারও উপাসনা তাহার স্থানে করা উচিত নহে এবং কেউ যদি বলে যে, পরমেশ্বর হওয়ার কী প্রমাণ আছে, তাহার প্রতি – যে এই জগৎ বর্ত্তমান, উহাই এখন পরমেশ্বরের প্রমাণ করায়, এই উত্তর দেওয়া উচিত ॥ ২ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - উ॒প॒য়া॒মগৃ॑হীতোऽসি প্র॒জাপ॑তয়ে ত্বা॒ জুষ্টং॑ গৃহ্ণাম্যে॒ষ তে॒ য়োনিঃ॒ সূর্য়্য॑স্তে মহি॒মা । য়স্তেऽহ॑ন্ৎসংবৎস॒রে ম॑হি॒মা স॑ম্ব॒ভূব॒ য়স্তে॑ বা॒য়াব॒ন্তরি॑ক্ষে মহি॒মা স॑ম্ব॒ভূব॒ য়স্তে॑ দি॒বি সূর্য়ে॑ মহি॒মা স॑ম্ব॒ভূব॒ তস্মৈ॑ । তে মহি॒ম্নে প্র॒জাপ॑তয়ে॒ স্বাহা॑ দে॒বেভ্যঃ॑ ॥ ২ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - উপয়ামগৃহীত ইত্যস্য প্রজাপতির্ঋষিঃ । পরমেশ্বরো দেবতা । নিচৃদাকৃতিশ্ছন্দঃ । পঞ্চমঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top