Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 16
    ऋषिः - त्रित ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - विराडनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    2

    अ॒न्तर॑ग्ने रु॒चा त्वमु॒खायाः॒ सद॑ने॒ स्वे। तस्या॒स्त्वꣳ हर॑सा॒ तप॒ञ्जात॑वेदः शि॒वो भ॑व॥१६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒न्तः। अ॒ग्ने॒। रु॒चा। त्वम्। उ॒खायाः॑। सद॑ने। स्वे। तस्याः॑। त्वम्। हर॑सा। तप॑न्। जात॑वेद॒ इति॑ जात॑ऽवेदः। शि॒वः। भ॒व॒ ॥१६ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अन्तरग्ने रुचा त्वमुखायाः सदने स्वे । तस्यास्त्वँ हरसा तपञ्जातवेदः शिवो भव ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अन्तः। अग्ने। रुचा। त्वम्। उखायाः। सदने। स्वे। तस्याः। त्वम्। हरसा। तपन्। जातवेद इति जातऽवेदः। शिवः। भव॥१६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 12; मन्त्र » 16
    Acknowledgment

    पदार्थ -

    १. हे ( अग्ने ) = उन्नतिशील त्रित! तू ( अन्तः ) = अपने हृदयाकाश में ( रुचा ) = ज्ञान की दीप्ति से युक्त हो, वेद के स्वाध्याय से तेरा अन्तःकरण प्रकाशमय हो। २. तू ( स्वे ) = अपने ( उखायाः ) = वेदि पर—यज्ञाङ्गिन के स्थानवाले ( सदने ) = घर में आसीन हो। तू सदा अपने घर में यज्ञों को करनेवाला हो। तेरे घर में यह यज्ञाङ्गिन कभी बुझे नहीं। ३. ( त्वम् ) = तू ( तस्याः ) = उस यज्ञाङ्गिन के ( हरसा ) = रोग-हरणशक्ति से ( तपन् ) = दीप्त हो, यह यज्ञाङ्गिन तुझे नीरोग बनाये और तू स्वास्थ्य की दीप्ति से चमकनेवाला हो। ४. ( जातवेदः ) = [ जातं वेदो यस्य, वेदस् = धन ] गृहस्थ के पालन के लिए तू आवश्यक धनवाला हो और ( शिवः भव ) = इस प्रकार तू कल्याणमय जीवनवाला हो। गरीबी भी एक पाप है व अकल्याण का कारण है।

    भावार्थ -

    भावार्थ — हे प्रभो! मैं ज्ञान, यज्ञ, स्वास्थ्य व धन प्राप्त करके कल्याणरूप बनूँ।

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top