Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 44
    ऋषिः - विरूप ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    1

    वरू॑त्रीं॒ त्वष्टु॒र्वरु॑णस्य॒ नाभि॒मविं॑ जज्ञा॒ना रज॑सः॒ पर॑स्मात्। म॒ही सा॑ह॒स्रीमसु॑रस्य मा॒यामग्ने॒ मा हि॑ꣳसीः पर॒मे व्यो॑मन्॥४४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वरू॑त्रीम्। त्वष्टुः॑। वरु॑णस्य। नाभि॑म्। अवि॑म्। ज॒ज्ञा॒नाम्। रज॑सः। पर॑स्मात्। म॒हीम्। सा॒ह॒स्रीम्। असु॑रस्य। मा॒याम्। अग्ने॑। मा। हि॒ꣳसीः॒। प॒र॒मे। व्यो॑मन्निति॒ विऽओ॑मन् ॥४४ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    वरूत्रीन्त्वष्टुर्वरुणस्य नाभिमविञ्जज्ञानाँ रजसः परस्मात् । महीँ साहस्रीमसुरस्य मायामग्ने मा हिँसीः पर्मे व्योमन् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    वरूत्रीम्। त्वष्टुः। वरुणस्य। नाभिम्। अविम्। जज्ञानाम्। रजसः। परस्मात्। महीम्। साहस्रीम्। असुरस्य। मायाम्। अग्ने। मा। हिꣳसीः। परमे। व्योमन्निति विऽओमन्॥४४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 13; मन्त्र » 44
    Acknowledgment

    भावार्थ -
    ( त्वष्टुः ) समस्त संसार को गढ़ने वाले परमेश्वर की ( वरुत्रीम् ) वरण करने वाली उसी को एक मात्र अपना आश्रय स्वीकार करने वाली, वरुणस्य नाभिम् ) जगत् के मूलकारण रूप जल के ( नाभिम् ) बन्धनकारिणी, उसको स्तम्भन करने में समर्थ, (परस्मात् ) सबसे उत्कृष्ट ( रजसः) लोक, परमपद परमेश्वर से ही ( जज्ञानाम् ) प्रादुर्भूत होने वाली ( असुरस्य ) मेघ के समान सबको प्राण देने में समर्थ, सर्वशक्तिमान् परमेश्वर की (महीम) बड़ी भारी (साहस्रम् ) असंख्य शक्तियों से युक्त समस्त जगत् की उत्पादक, ( अविभू ) वस्त्रादि से भेड़ के समान सबकी पालक, ( मायाम् ) निर्माण करनेवाली शक्ति या सब ज्ञानों को ज्ञापन कराने वाली परमेश्वरी शक्ति को ( अग्ने ) हे ज्ञानवन् विद्वन् ! तू ( परमे व्योमन् ) परम, सब से ऊंचे पद पर विराज कर ( मा हिंसी: ) विनाश मत कर ॥ शत० ७ । ५ । २ । २० ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अग्निर्देवता । निचृत् त्रिष्टुप् । धैवतः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top