यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 29
ऋषिः - गोतम ऋषिः
देवता - विश्वेदेवा देवताः
छन्दः - निचृद्गायत्री
स्वरः - षड्जः
3
मधु॑मान्नो॒ वन॒स्पति॒र्मधु॑माँ२ऽ अस्तु॒ सूर्य्यः॑। माध्वी॒र्गावो॑ भवन्तु नः॥२९॥
स्वर सहित पद पाठमधु॑मा॒निति॒ मधु॑ऽमान्। नः॒। वन॒स्पतिः॑। मधु॑मा॒निति॒ मधु॑ऽमान्। अ॒स्तु॒। सूर्य्यः॑। माध्वीः॑। गावः॑। भ॒व॒न्तु॒। नः॒ ॥२९ ॥
स्वर रहित मन्त्र
मधुमान्नो वनस्पतिर्मधुमाँ अस्तु सूर्यः । माध्वीर्गावो भवन्तु नः ॥
स्वर रहित पद पाठ
मधुमानिति मधुऽमान्। नः। वनस्पतिः। मधुमानिति मधुऽमान्। अस्तु। सूर्य्यः। माध्वीः। गावः। भवन्तु। नः॥२९॥
विषय - या वंसत ऋतूमध्ये माणसांनी कसे आचरण (दैनिक नित्यक्रम, कार्य आदी) करावेत, पुढील मंत्रात याविषयी उपदेश केला आहे-
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (सामाजिकजन म्हणतात) हे विद्वज्जनहो, ज्यायोगे हा वसंत ऋतू (न:) आम्हां (समाजातील सर्वांसाठी सुखदायी होईल), (वनस्पति:) पिंपळ आदी वृक्ष-वनस्पती (मधुमान) उत्तम सुखकर गुणांनी युक्त होतील, आणि (सूर्य्य:) सूर्यदेखील (मधुमान्) वांछित रुपाळ मृदु (अस्तु) राहील, आणि ज्यायोगे (न:) आमच्यासाठी सूर्याची किरणें (गाव:) गायीप्रमाणे (माध्वी) मृदु सुकोमल गुणवती (भरन्तु) होतील, हे विद्वज्जन, तुम्ही आम्हा सर्वजनांना तसा उपदेश करा (वसंतातील वनस्पती आणि सूर्यकिरणें सुखदायक होण्याची रीती आम्हाला सांगा वा पद्धती शिकवा) ॥29॥
भावार्थ - भावार्थ - हे मनुष्यांनो, जेव्हां निसर्गात वसंत ऋतू येईल (वा असेल) तेव्हां तुम्ही, ज्या पदार्थांचा होम केल्याने (ज्या वस्तू-वनस्पतींच्या आहुतीमुळे) त्या वस्तू-वनस्पती मधुर आणि हितकर होतील, त्या वनस्पतींच्या प्रयोग करून यज्ञ करा आणि याद्वारे तुम्ही सर्वजण वसंत ऋतूपासून मिळणारे सुख अनुभवा ॥29॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal