Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 13
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 34
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - जातवेदाः देवताः छन्दः - भुरिक् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    ध्रु॒वासि॑ ध॒रुणे॒तो ज॑ज्ञे प्र॒थ॒ममे॒भ्यो योनि॑भ्यो॒ऽ अधि॑ जा॒तवे॑दाः। स गा॑य॒त्र्या त्रि॒ष्टुभा॑ऽनु॒ष्टुभा॑ च दे॒वेभ्यो॑ ह॒व्यं व॑हतु प्रजा॒नन्॥३४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    ध्रु॒वा। अ॒सि॒। ध॒रुणा॑। इ॒तः। ज॒ज्ञे॒। प्र॒थ॒मम्। ए॒भ्यः। योनि॑भ्य॒ इति॒ योनि॑ऽभ्यः। अधि॑। जा॒तवे॑दा॒ इति॑ जा॒तवे॑दाः। सः। गा॒य॒त्र्या। त्रि॒ष्टुभा॑। त्रि॒स्तुभेति॑ त्रि॒ऽस्तुभा॑। अ॒नु॒ष्टुभा॑। अ॒नु॒स्तुभेत्य॑नु॒ऽस्तुभा॑। च॒। दे॒वेभ्यः॑। ह॒व्यम्। व॒ह॒तु॒। प्र॒जा॒नन्निति॑ प्रऽजा॒नन् ॥३४ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    धु्रवासि धरुणेतो जज्ञे प्रथममेभ्यो योनिभ्यो अधि जातवेदः । स गायत्र्या त्रिष्टुभानुष्टुभा च देवेभ्यो हव्यँवहतु प्रजानन् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    ध्रुवा। असि। धरुणा। इतः। जज्ञे। प्रथमम्। एभ्यः। योनिभ्य इति योनिऽभ्यः। अधि। जातवेदा इति जातवेदाः। सः। गायत्र्या। त्रिष्टुभा। त्रिस्तुभेति त्रिऽस्तुभा। अनुष्टुभा। अनुस्तुभेत्यनुऽस्तुभा। च। देवेभ्यः। हव्यम्। वहतु। प्रजानन्निति प्रऽजानन्॥३४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 13; मन्त्र » 34
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विदुषी स्त्री, तू (धरुणा) शुभगुण धारण करतेस (सद्गुणी आहेस) आणि (ध्रुवा) आपल्या नियम, व्रतादीबद्दल दृढ निश्‍चयी (असि) आहेस हा (रम्य:) (योनिभ्य:) यामुळे जसा (स:) तो (जातवेदा:) प्रकट पदार्थांमध्ये अप्रकट रुपानी विद्यमान असणारा वायू (प्रथमन्‌) आधी वा सर्वप्रथम (अधिजझे) व्यक्त होतो, त्याप्रमाणे (इत:) तुम्ही या (ज्ञानदान वा उपदेशरुप) कर्माद्वारा सर्वोपरी व्हा (सर्वांना उपदेश देऊन श्रेष्ठत्व प्राप्त करा) तसेच ज्याप्रमाणे तुमचा पती (गायत्र्या) (त्रिष्टुभा) (च) (अनुष्टुभा) गायत्री, त्रिष्टुप्‌ आणि अनुष्टुप मंत्राने सिद्ध केलेल्या विद्येद्वारे (प्रजानन्‌) बुद्धिमान झाला आहे वा (होत आहे) आणि (देवेभ्य:) श्रेष्ठ विद्वानांकडून दिव्य गुण (हव्यम्‌) घेण्यासाठी आणि देण्यासाठी (बहतु) यत्नशील आहे त्याप्रमाणे बुद्धिमती झालेल्या तुझ्यासारख्या विदुषी स्त्रियांकडून ब्रह्मचरिणी मुलींना देखील ज्ञान-विज्ञानाची प्राप्ती व्हावी (अशी आम्ही अपेक्षा व्यक्त करीत आहोत) (बुद्धिमान विद्वान पतीकडून ज्ञान-विज्ञान शिकून पत्नीने विद्वान- व्हावे आणि नंतर तिने समाजातील इतर स्त्रियांना ते मान द्यावे) ॥34॥

    भावार्थ - भावार्थ - परमेश्‍वराच्या सृष्टीच्या क्रम, नियमादीचे ज्ञान प्राप्त करून जसे विद्वान पुरुष इतर पुरुषांना शास्त्रोपदेश करतात तद्वत स्त्रियांनीदेखील सृष्टिक्रम, नियम, कारण आदींचे ज्ञान मिळवून अन्य स्त्रियांना वेदोपदेश केला पाहिजे ॥34॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top