Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 21
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 21/ मन्त्र 14
    ऋषिः - स्वस्त्यात्रेय ऋषिः देवता - विद्वांसो देवता छन्दः - विराडनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    इडा॑भिर॒ग्निरीड्यः॒ सोमो॑ दे॒वोऽअम॑र्त्यः।अ॒नु॒ष्टुप् छन्द॑ऽइन्द्रि॒यं पञ्चा॑वि॒गौर्वयो॑ दधुः॥१४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इडा॑भिः। अ॒ग्निः। ईड्यः॑। सोमः॑। दे॒वः। अम॑र्त्यः। अ॒नु॒ष्टुप्। अ॒नु॒स्तुबित्य॑नुऽस्तुप्। छन्दः॑। इ॒न्द्रि॒यम्। पञ्चा॑वि॒रिति॒ पञ्च॑ऽअविः। गौः। वयः॑। द॒धुः॒ ॥१४ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    इडाभिरग्निरीड्यः सोमो देवो अमर्त्यः । अनुष्टुप्छन्द इन्द्रियम्पञ्चाविर्गौर्वयो दधुः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इडाभिः। अग्निः। ईड्यः। सोमः। देवः। अमर्त्यः। अनुष्टुप्। अनुस्तुबित्यनुऽस्तुप्। छन्दः। इन्द्रियम्। पञ्चाविरिति पञ्चऽअविः। गौः। वयः। दधुः॥१४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 21; मन्त्र » 14
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - जसा (अग्निः) अग्नीप्रमाणे प्रकाशमान (कीर्तिमान) एक (अमर्त्यः) आत्मस्वरूपेण अविनाशी मनुष्य (सोमः) ऐश्वर्यवान असून (ईड्यः) प्रशंसनीय असल्यामुळे लोक त्याला शोधत (वनात वा आश्रमात) येतात, असा (देवः) दिव्यगुणसंपन्न माणूस (पञ्चाविः) पाच लोकांकडून रक्षित असतो (त्याचे शिष्य वा सुजाण नागरिक त्याच्या रक्षणासाठी सिद्ध असतात.) असा (गौः) आपल्या ज्ञानामुळे स्तुतियोग्य असणारा विद्वान मनुष्य (इडाभिः) अनेकांच्या प्रशंसेला पात्र असून (अनुष्टुप्‌, छन्दः) अनुष्टुप छंद आणि (त्या मंत्रातील सद्विचारांपुळे) (इन्द्रियम्‌) आपली विवेकपूर्ण कामें करतो आणि त्याचे मन (वयः) तृप्त व संतुष्ट असते. इतर सर्व लोकांनीही त्या मनुष्याप्रमाणेच (विद्या, सदाचार आणि संतोष आदी सद्गुण (दधुः) धारण केले पाहिजेत ॥14॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. जी माणसें विद्या आणि ऐश्वर्य प्राप्त करण्यात यशस्वी होतात, तेच सर्व लोकांना विद्या ऐश्वर्य देण्यात सक्षम असतात. ॥14॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top