Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 8/ मन्त्र 24
    ऋषिः - अत्रिर्ऋषिः देवता - गृहपतिर्देवता छन्दः - आर्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    1

    अ॒ग्नेरनी॑कम॒पऽआवि॑वेशा॒पां नपा॑त् प्रति॒रक्ष॑न्नसु॒र्यम्। दमे॑दमे स॒मि॑धं यक्ष्यग्ने॒ प्रति॑ ते जि॒ह्वा घृ॒तमुच्च॑रण्य॒त् स्वाहा॑॥२४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒ग्नेः। अनी॑कम्। अ॒पः। आ। वि॒वे॒श॒। अ॒पाम्। नपा॑त्। प्र॒ति॒रक्ष॒न्निति॑ प्रति॒ऽरक्ष॑न्। अ॒सु॒र्य्य᳖म्। दमे॑दम॒ इति॒ दमे॑ऽदमे। स॒मिध॒मिति॑ स॒म्ऽइध॑म्। य॒क्षि॒। अ॒ग्ने॒। प्रति॑। ते॒। जि॒ह्वा। घृ॒तम्। उत्। च॒र॒ण्य॒त्। स्वाहा॑ ॥२४॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अग्नेरनीकमपऽआ विवेशापान्नपात्प्रतिरक्षन्नसुर्यम् । दमेदमे समिधँ यक्ष्यग्ने प्रति ते जिह्वा घृतमुच्चरण्यत्स्वाहा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अग्नेः। अनीकम्। अपः। आ। विवेश। अपाम्। नपात्। प्रतिरक्षन्निति प्रतिऽरक्षन्। असुर्य्यम्। दमेदम इति दमेऽदमे। समिधमिति सम्ऽइधम्। यक्षि। अग्ने। प्रति। ते। जिह्वा। घृतम्। उत्। चरण्यत्। स्वाहा॥२४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 8; मन्त्र » 24
    Acknowledgment

    भावार्थ -

    ( अग्नेः ) अग्रणी नेता, राजा का ( अनीकम् ) मुख्यबल या सेनासमूह ( अपां नपात् ) प्रजाओं को गिरानेवाला न होकर, उनका विनाशक न होकर प्रत्युत ( अपां नपात् ) प्रजाओं के पुत्र के समान ही होकर उनसे ही उत्पन्न होकर ( असुयम् ) उनके प्राण धारणोपयोगी द्रव्य जान माल की ( प्रतिरक्षन् ) रक्षा करता हुआ ( अपः ) आप्त प्रजाओं में ( आविवेश ) प्रविष्ट या व्याप्त होकर रहे । हे ( अग्ने ) अग्ने ! राजन् ! तू( दमेद ) घर घर में या प्रत्येक दमन के कार्य में ( समिधम् ) प्रकाशयुक्त तेजस्वी पुरुष को ( यक्षि ) नियुक्त कर । हे राजन् ! ( ते ) तेरी ( जिह्वा ) क्शकारिणी शक्ति, (घृतम् ) घृत, तेज उग्रता को ( स्वाहा ) भली प्रकार ( उत् चरण्यत् ) प्राप्त करे || शत० ४ । ४ । ५ । १२ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -

    अग्निदेवता ।आर्षी त्रिष्टुप् । धैवतः ॥ 

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top