Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 3
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 3/ मन्त्र 37
    ऋषिः - वामदेव ऋषिः देवता - प्रजापतिर्ऋषिः छन्दः - ब्राह्मी उष्णिक्, स्वरः - ऋषभः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    भूर्भुवः॒ स्वः सुप्र॒जाः प्र॒जाभिः॑ स्या सु॒वीरो॑ वी॒रैः सु॒पोषः॒ पोषैः॑। नर्य॑ प्र॒जां मे॑ पाहि॒ शꣳस्य॑ प॒शून् मे॑ पा॒ह्यथ॑र्य पि॒तुं मे॑ पाहि॥३७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    भूः। भुवः॑। स्व॒रिति॒ स्वः᳖। सु॒प्र॒जा इति॑ सुऽप्र॒जाः। प्र॒जाभि॒रिति॑ प्र॒ऽजाभिः॑। स्या॒म्। सु॒वीर॒ इति॑ सु॒ऽवीरः॑। वी॒रैः। सु॒पोष॒ इति॑ सु॒पोषः॑। पोषैः॑। नर्य॑। प्र॒जामिति॑ प्र॒ऽजाम्। मे॒। पा॒हि॒। शꣳस्य॑। प॒शून्। मे॒। पा॒हि॒। अथ॑र्य। पि॒तुम्। मे॒ पा॒हि॒ ॥३७॥

    स्वर रहित मन्त्र

    भूर्भुवः स्वः सुप्रजाः प्रजाभि स्याँ सुवीरो वीरैः सुपोषः पोषैः । नर्य प्रजाम्मे पाहि शँस्य पशून्मे पाह्यथर्य पितुम्मे पाहि ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    भूः। भुवः। स्वरिति स्वः। सुप्रजा इति सुऽप्रजाः। प्रजाभिरिति प्रऽजाभिः। स्याम्। सुवीर इति सुऽवीरः। वीरैः। सुपोष इति सुपोषः। पोषैः। नर्य। प्रजामिति प्रऽजाम्। मे। पाहि। शꣳस्य। पशून्। मे। पाहि। अथर्य। पितुम्। मे पाहि॥३७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 3; मन्त्र » 37
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - पदार्थ - (नर्य) मनुष्यांवर कृपा करणार्‍या हे नितिमान परमेश्‍वरा, कृपा करून (मे) माझ्या (प्रजाम्) पुत्रादी प्रजेचे (पाहि) रक्षण कर. (मे) माझ्या (पशून्) गाय, घोडे, हत्ती आदी पशूंचे (पाहि) रक्षण कर. हे (अधर्म) निःसंशय जगदीश्‍वरा, (मे) माझ्या (पितुम्) अन्नाचे (पाहि) रक्षण कर. हे (शस्य) स्तवनीय परमेश्‍वरा, तुझ्या कृपेने मी (भू र्भुवः स्वः) प्रियस्वरूप प्राणवायु, बळाचे कारण उदानवायु आणि सर्व क्रिया व्यवहारादींचे हेतू जो व्यान नामक वायु आहे, या तीन्ही वायूंशी संयुक्त होऊन (प्रजाभिः) अनकूल व प्रिय असलेल्या पत्नी, पुत्र, विद्या, धर्म, सेवक, पशु आदी पदार्थांसह राहीन, अशी कृपा कर. तसेच मी (सुप्रजाः) उत्तम धार्मिक सन्तती सह (वीरेः) व शौर्य -धैर्य विद्यादीने समृद्ध व शत्रु-विनाशन आणि प्रजापालनात समर्थ असलेल्या (सुवीरः) उत्तम वीरांना प्राप्त करीत अशी कृपा कर. (पौषः) तसेच मी पूर्ण विद्या जाणून कर्म करीत (सुपोषः) उत्तम पुष्टिकारक पदार्थांना उत्पन्न करणारा (स्थाम्) होईन, माझ्यावर अशी कृपा करः ॥37॥

    भावार्थ - भावार्थ - मनुष्यांनी ईश्‍वराची उपासना करीत आणि त्याच्या आज्ञेचे पालन करीत उत्तम रीती - नियमांचा आश्रय घेऊन, उत्तम सन्मान, अंगाची शूरता आणि पोषण गुणांनी प्रजा, सन्तती आदीचे पालन करावे व निरंतर सर्व सुखांची प्राप्ती करावी.॥37॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top