Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 3/ मन्त्र 40
    ऋषिः - आसुरिर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृत् अनुष्टुप्, स्वरः - गान्धारः
    2

    अ॒यम॒ग्निः पु॒री॒ष्यो रयि॒मान् पु॑ष्टि॒वर्ध॑नः। अग्ने॑ पुरीष्या॒भि द्यु॒म्नम॒भि सह॒ऽआय॑च्छस्व॥४०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒यम्। अ॒ग्निः। पु॒री॒ष्यः᳖। र॒यि॒मानिति॑ रयि॒ऽमान्। पु॒ष्टि॒वर्ध॑न॒ इति॑ पुष्टि॒ऽवर्ध॑नः। अ॒ग्ने। पु॒री॒ष्य॒। अ॒भि। द्यु॒म्नम्। अ॒भि। सहः॑। आ। य॒च्छ॒स्व॒ ॥४०॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अयमग्निः पुरीष्यो रयिमान्पुष्टिवर्धनः । अग्ने पुरीष्याभि द्युम्नमभि सह आ यच्छस्व ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अयम्। अग्निः। पुरीष्यः। रयिमानिति रयिऽमान्। पुष्टिवर्धन इति पुष्टिऽवर्धनः। अग्ने। पुरीष्य। अभि। द्युम्नम्। अभि। सहः। आ। यच्छस्व॥४०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 3; मन्त्र » 40
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (पुरीष्य) कार्यपूर्तीमधे कुशल आणि (अग्ने) उत्तमोत्तम पदार्थांची प्राप्ती करून देणारे हे विद्वान महोदय, तुम्ही (अयम्) हा जो (पुरीष्य:) सर्व सुखांची पूर्ती करण्यात अत्युत्तम, (रयिमान्) उत्तमोत्तम धनांनी युक्त आणि (पुष्टिवर्द्धनः) पुष्टिकारक, असा हा जो भौतिक अग्नी आहे, तो अग्नी आम्हांसाठी देखील (अभिद्युम्नम्) उत्तम ज्ञान संपादन करण्यासाठी सहाय्य करणारा आणि (अभिसह:) उत्तम शारीरिक आणि आत्मिक बळ देणारा होईल (आयच्छस्व) असा त्याचा सर्वप्रकारे विनियोग करा ॥40॥

    भावार्थ - भावार्थ - मनुष्यांनी परमेश्‍वराच्या कृपेने व स्वपुरूषार्थ-परिश्रमाने अग्निविद्या संपादित करावी, (जाणावी, शोधावी आणि वापरावी) व त्याद्वारे अनेक प्रकारच्या धन आणि शक्तींचा विकास घडवून आणावा ॥40॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top