English
यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 8
ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः
देवता - सभापतिर्देवता
छन्दः - निचृदनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
5
पृ॒ष्ठीर्मे॑ रा॒ष्ट्रमु॒दर॒मꣳसौ॑ ग्री॒वाश्च॒ श्रोणी॑। ऊ॒रूऽअ॑र॒त्नी जानु॑नी॒ विशो॒ मेऽङ्गा॑नि स॒र्वतः॑॥८॥
स्वर सहित पद पाठपृ॒ष्ठीः। मे॒। रा॒ष्ट्रम्। उ॒दर॑म्। अꣳसौ॑। ग्री॒वाः। च॒। श्रोणी॒ऽइति॒ श्रोणी॑। ऊ॒रूऽइत्यू॒रू। अ॒र॒त्नी। जानु॑नी॒ऽइति॒ जानु॑नी। विशः॑। मे॒। अङ्गा॑नि। स॒र्वतः॑ ॥८ ॥
स्वर रहित मन्त्र
पृष्टीर्मे राष्ट्रमुदरमँसौ ग्रीवाश्च श्रोणी । ऊरूऽअरत्नी जानुनी विशो मेङ्गानि सर्वतः ॥
स्वर रहित पद पाठ
पृष्ठीः। मे। राष्ट्रम्। उदरम्। अꣳसौ। ग्रीवाः। च। श्रोणीऽइति श्रोणी। ऊरूऽइत्यूरू। अरत्नी। जानुनीऽइति जानुनी। विशः। मे। अङ्गानि। सर्वतः॥८॥
विषय - পুনস্তমেব বিষয়মাহ ॥
পুনঃ সেই বিষয়কে পরবর্ত্তী মন্ত্রে বলা হইয়াছে ॥
पदार्थ -
পদার্থঃ- হে মনুষ্যগণ ! (মে) আমার (রাষ্ট্রম্) রাজ্য (পৃষ্ঠীঃ) পিঠ (উদরম্) উদর (অংসৌ) স্কন্ধ (গ্রীবাঃ) গ্রীবা (শ্রোণীঃ) কটিপ্রদেশ (ঊরূ) ঊরু (অরত্নী) ভুজগুলির মধ্য প্রদেশ এবং (জানুনী) জানুর মধ্যপ্রদেশ তথা (সর্বতঃ) সকল দিক দিয়া (চ) এবং (অঙ্গানি) অঙ্গগুলি (মে) আমার (বিশঃ) প্রজাগণ ॥ ৮ ॥
भावार्थ - ভাবার্থঃ- যিনি নিজ অঙ্গ সদৃশ প্রজাকে জানিবেন সেই রাজাই সর্বদা উন্নতি করিতে থাকে ॥ ৮ ॥
मन्त्र (बांग्ला) - পৃ॒ষ্ঠীর্মে॑ রা॒ষ্ট্রমু॒দর॒মꣳসৌ॑ গ্রী॒বাশ্চ॒ শ্রোণী॑ ।
ঊ॒রূऽঅ॑র॒ত্নী জানু॑নী॒ বিশো॒ মেऽঙ্গা॑নি স॒র্বতঃ॑ ॥ ৮ ॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - পৃষ্ঠীরিত্যস্য প্রজাপতির্ঋষিঃ । সভাপতির্দেবতা । নিচৃদনুষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
গান্ধারঃ স্বরঃ ॥
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal