Loading...

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 18/ सूक्त 1/ मन्त्र 50
    सूक्त - यम, मन्त्रोक्त देवता - भुरिक् त्रिष्टुप् छन्दः - अथर्वा सूक्तम् - पितृमेध सूक्त

    य॒मो नो॑ गा॒तुंप्र॑थ॒मो वि॑वेद॒ नैषा गव्यू॑ति॒रप॑भर्त॒वा उ॑। यत्रा॑ नः॒ पूर्वे॑ पि॒तरः॒परे॑ता ए॒ना ज॑ज्ञा॒नाः प॒थ्या॒ अनु॒ स्वाः ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    य॒म: । न॒: । गा॒तुम् । प्र॒थ॒म: । वि॒वे॒द॒ । न । ए॒षा । गव्यू॑ति: । अप॑ऽभ॒र्त॒वै । ऊं॒ इति॑ । यत्र॑ । न॒: । पूर्वे॑ । पि॒तर॑: । परा॑ऽइता: । ए॒ना । ज॒ज्ञा॒ना: । प॒थ्या᳡:। अनु॑ । स्वा: ॥१.५०॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यमो नो गातुंप्रथमो विवेद नैषा गव्यूतिरपभर्तवा उ। यत्रा नः पूर्वे पितरःपरेता एना जज्ञानाः पथ्या अनु स्वाः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यम: । न: । गातुम् । प्रथम: । विवेद । न । एषा । गव्यूति: । अपऽभर्तवै । ऊं इति । यत्र । न: । पूर्वे । पितर: । पराऽइता: । एना । जज्ञाना: । पथ्या:। अनु । स्वा: ॥१.५०॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 18; सूक्त » 1; मन्त्र » 50

    भावार्थ -
    (यमः) सर्वनियन्ता, यम, परमेश्वर ही (नः) हमारे अगले (गातुम्) गमन करने के मार्ग को (प्रथमः) सब से पहले (वि वेद) विशेष रूप से, खूब अच्छी प्रकार जानता है। (एषा) यह (गव्यूतिः) मार्ग (न अपभर्त्तवा उ) परे भी किया नहीं जा सकता। (यत्र) जहां (नः) हमारे (पूर्वे पितरः) पूर्व पिता, पितामह आदि पुरुषा लोग (परेताः) मर कर गये हैं, और (एना) इन इन (स्वाः) अपने (पथ्याः) हितकारी प्राप्तव्य मार्गों या लोकों को प्राप्त होकर (जज्ञानाः) उत्पन्न हुआ करते हैं उनको भी वह परमेश्वर भली प्रकार जानता है।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अथर्वा ऋषिः। यमो मन्त्रोक्ता वा देवताः। ४१, ४३ सरस्वती। ४०, रुद्रः। ४०-४६,५१,५२ पितरः। ८, १५ आर्षीपंक्ति। १४,४९,५० भुरिजः। १८, २०, २१,२३ जगत्यः। ३७, ३८ परोष्णिक्। ५६, ५७, ६१ अनुष्टुभः। ५९ पुरो बृहती शेषास्त्रिष्टुभ्। एकाशीयृचं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top