Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 11
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 36
    ऋषिः - गृत्समद ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    6

    नि होता॑ होतृ॒षद॑ने॒ विदा॑नस्त्वे॒षो दी॑दि॒वाँ२ऽअ॑सदत् सु॒दक्षः॑। अद॑ब्धव्रतप्रमति॒र्वसि॑ष्ठः सहस्रम्भ॒रः शुचि॑जिह्वोऽअ॒ग्निः॥३६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    नि। होता॑। हो॒तृ॒षद॑ने। हो॒तृ॒सद॑न॒ इति॑ होतृ॒सद॑ने। विदा॑नः। त्वे॒षः। दी॒दि॒वानिति॑ दीदि॒ऽवान्। अ॒स॒द॒त्। सु॒दक्ष॒ इति॑ सु॒ऽदक्षः॑। अद॑ब्धव्रतप्रमति॒रित्यद॑ब्धव्रतऽप्रमतिः। वसि॑ष्ठः। स॒ह॒स्र॒म्भ॒र इति॑ सहस्रम्ऽभ॒रः। शुचि॑जिह्व॒ इति॒ शुचि॑ऽजिह्वः। अ॒ग्निः ॥३६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    नि होता होतृषदने विदानस्त्वेषो दीदिवाँ ऽअसदत्सुदक्षः । अदब्धव्रतप्रमतिर्वसिष्ठः सहस्रम्भरः शुचिजिह्वोऽअग्निः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    नि। होता। होतृषदने। होतृसदन इति होतृसदने। विदानः। त्वेषः। दीदिवानिति दीदिऽवान्। असदत्। सुदक्ष इति सुऽदक्षः। अदब्धव्रतप्रमतिरित्यदब्धव्रतऽप्रमतिः। वसिष्ठः। सहस्रम्भर इति सहस्रम्ऽभरः। शुचिजिह्व इति शुचिऽजिह्वः। अग्निः॥३६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 36
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- যাহারা মনুষ্যজন্ম লাভ করিয়া (হোতৃষদনে) দানশীল বিদ্বান্দিগের স্থানে (দীদিবান্) ধর্মযুক্ত ব্যবহার কামনাকারী (ত্বেষঃ) শুভ গুণ সকলে প্রকাশমান (বিদানঃ) জ্ঞান বৃদ্ধি করিতে ইচ্ছুক (শুচিজিহ্বঃ) সত্যভাষণ দ্বারা পবিত্র বাণীযুক্ত (সুদক্ষঃ) সুদক্ষ বা সুষ্ঠু বলযুক্ত (অদব্ধব্রতপ্রমতিঃ) রক্ষা করিবার যোগ্য ধর্মাচরণরূপী ব্রত দ্বারা উত্তম বুদ্ধিযুক্ত (বসিষ্ঠঃ) অত্যন্ত বসবাসকারী (সহস্রম্ভরঃ) অসংখ্য শুভগুণের ধারক (হোতা) শুভগুণগুলির গ্রাহক পুরুষ নিরন্তর (ন্যসদৎ) স্থিত হয় তাহারা সম্পূর্ণ সুখ প্রাপ্ত হয় ॥ ৩৬ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- যখন মাতা-পিতা স্বীয় সন্তানদিগকে সুশিক্ষা প্রদান করিয়া পশ্চাৎ বিদ্বান্ ও বিদুষীর সমীপে বহু কাল পর্যন্ত স্থিত রাখিয়া পড়াইবেন তখন সন্তানরা সূর্য্যসদৃশ স্বীয় কুল ও দেশের প্রকাশক হয় ॥ ৩৬ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - নি হোতা॑ হোতৃ॒ষদ॑নে॒ বিদা॑নস্ত্বে॒ষো দী॑দি॒বাঁ২ऽঅ॑সদৎ সু॒দক্ষঃ॑ ।
    অদ॑ব্ধব্রতপ্রমতি॒র্বসি॑ষ্ঠঃ সহস্রম্ভ॒রঃ শুচি॑জিহ্বোऽঅ॒গ্নিঃ ॥ ৩৬ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - নি হোতেত্যস্য গৃৎসমদ ঋষিঃ । অগ্নির্দেবতা । ত্রিষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
    ধৈবতঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top