Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 43
    ऋषिः - त्रित ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - विराट् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    6

    स जा॒तो गर्भो॑ऽअसि॒ रोद॑स्यो॒रग्ने॒ चारु॒र्विभृ॑त॒ऽओष॑धीषु। चि॒त्रः शिशुः॒ परि॒ तमा॑स्य॒क्तून् प्र मा॒तृभ्यो॒ऽअधि॒ कनि॑क्रदद् गाः॥४३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सः। जा॒तः। गर्भः॑। अ॒सि॒। रोद॑स्योः। अग्ने॑। चारुः॑। विभृ॑त॒ इति॒ विऽभृ॑तः। ओष॑धीषु। चि॒त्रः। शिशुः॑। परि॑। तमा॑सि। अ॒क्तून्। प्र। मा॒तृभ्य॑ इति॑ मा॒तृऽभ्यः॑। अधि॑। कनि॑क्रदत्। गाः॒ ॥४३ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    स जातो गर्भाऽअसि रोदस्योरग्ने चारुर्विभृतऽओषधीषु । चित्रः शिशुः परि तमाँस्यक्तून्प्रमातृभ्योऽअधि कनिक्रदद्गाः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    सः। जातः। गर्भः। असि। रोदस्योः। अग्ने। चारुः। विभृत इति विऽभृतः। ओषधीषु। चित्रः। शिशुः। परि। तमासि। अक्तून्। प्र। मातृभ्य इति मातृऽभ्यः। अधि। कनिक्रदत्। गाः॥४३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 43
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে (অগ্নে) বিদ্বান্ ! আপনি যেমন (রোদস্যো) আকাশও পৃথিবীতে (জাতঃ) প্রসিদ্ধ (চারুঃ) সুন্দর (ওষধীষু) সোমলতাদি ওষধি সকলের মধ্যে (বিভৃতঃ) বিশেষ করিয়া ধারণ ও পোষণ করিয়াছেন । (চিত্রঃ) আশ্চর্য্যরূপ (গর্ভঃ) স্বীকার করিবার যোগ্য সূর্য্য (মাতৃভ্যঃ) মান্যকারিণী মাতা অর্থাৎ কিরণ সমূহ দ্বারা (তমাংসি) রাত্রি তথা (অক্তূন্) অন্ধকারকে (পর্য়্যধিকনিক্রদৎ) সব দিক দিয়া অধিক করিয়া (গাঃ) চালিত করে সেইরূপই (শিশুঃ) শিশু (গাঃ) বিদ্যা প্রাপ্ত হউক ॥ ৪৩ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- যেমন ব্রহ্মচর্য্যাদি সুনিয়মপূর্বক উৎপন্ন পুত্র বিদ্যা অধ্যয়ন করিয়া মাতা-পিতাকে সুখ প্রদান করে সেইরূপ মাতা-পিতার উচিত প্রজাকে সুখ প্রদান করিবে ॥ ৪৩ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - স জা॒তো গর্ভো॑ऽঅসি॒ রোদ॑স্যো॒রগ্নে॒ চারু॒র্বিভৃ॑ত॒ऽওষ॑ধীষু । চি॒ত্রঃ শিশুঃ॒ পরি॒ তমা॑ᳬंস্য॒ক্তূন্ প্র মা॒তৃভ্যো॒ऽঅধি॒ কনি॑ক্রদদ্ গাঃ ॥ ৪৩ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - স জাত ইত্যস্য ত্রিত ঋষিঃ । অগ্নির্দেবতা । বিরাট্ ত্রিষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
    ধৈবতঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top