English
यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 35
ऋषिः - देवा ऋषयः
देवता - रसविद्याविद्विद्वान् देवता
छन्दः - विराडार्ष्यनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
2
सं मा॑ सृजामि॒ पय॑सा पृथि॒व्याः सं मा॑ सृजाम्य॒द्भिरोष॑धीभिः। सो॒ऽहं वाज॑ꣳ सनेयमग्ने॥३५॥
स्वर सहित पद पाठसम्। मा। सृ॒जा॒मि॒। पय॑सा। पृ॒थि॒व्याः। सम्। मा। सृ॒जा॒मि। अ॒द्भिरित्य॒त्ऽभिः। ओष॑धीभिः। सः। अ॒हम्। वाज॑म्। स॒ने॒य॒म्। अ॒ग्ने॒ ॥३५ ॥
स्वर रहित मन्त्र
सम्मा सृजामि पयसा पृथिव्याः सम्मा सृजाम्यद्भिरोषधीभिः । सो हँवाजँ सनेयमग्ने ॥
स्वर रहित पद पाठ
सम्। मा। सृजामि। पयसा। पृथिव्याः। सम्। मा। सृजामि। अद्भिरित्यत्ऽभिः। ओषधीभिः। सः। अहम्। वाजम्। सनेयम्। अग्ने॥३५॥
विषय - मनुष्यानी काम करावे, याविषयी-
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (वैद्याचे वचन) हे अग्ने) रस (आयुर्वेदिक रस, भस्म आदी औषधीचे ज्ञाता) विद्वान, मी (एक वैद्य) (पृथिव्या:) पृथ्वीच्या (पयसा) रसांशी (जल, दुग्ध, मध, वनस्पतीचे रस आदीशी) (मा) स्वत:ला (संसृजामि) एकाकार करतो, (त्यांचे संपूर्ण ज्ञान प्राप्त करतो, तसेच (अद्भि:) चांगल्या शुद्ध जलाशी आणि (ओषधीभि:) सोमलता आदी औषधीशी (मा) स्वत:ला (सं सृजामि) एकरुप करतो (वा त्यांचे मिश्रण करतो) (स:) असा (अहम्) मी (वाजम्) ज्या अन्नाचे (व औषधीचे) सेवन करतो, माझ्याप्रमाणे (हे रसज्ञ विद्वान) तू ही त्या अन्न व औषधीचे सेवन करीत जा. ॥35॥
भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे हे मनुष्यानो, ज्याप्रमाणे मी (एक वैद्य) वैद्यकशास्त्रात सांगितल्याप्रमाणे अन्न, पान आदी विषयीच्या नियमांचे पालन करून सुखी होतो, तद्वत तुम्ही सर्वजणही करा. ॥35॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal