Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 48
    ऋषिः - शुनःशेप ऋषिः देवता - बृहस्पतिर्देवता छन्दः - भुरिगार्ष्युनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    2

    रुचं॑ नो धेहि ब्राह्म॒णेषु॒ रुच॒ꣳ राज॑सु नस्कृधि। रुचं॒ विश्ये॑षु शू॒द्रेषु॒ मयि॑ धेहि रु॒चा रुच॑म्॥४८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    रुच॑म्। नः॒। धे॒हि॒। ब्रा॒ह्म॒णेषु॑। रुच॑म्। राज॒स्विति॒ राज॑ऽसु। नः॒। कृ॒धि॒। रुच॑म्। विश्ये॑षु। शू॒द्रेषु॑। मयि॑। धे॒हि॒। रु॒चा। रुच॑म् ॥४८ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    रुचन्नो धेहि ब्राह्मणेषु रुचँ राजसु नस्कृधि । रुचँविश्येषु शूद्रेषु मयि धेहि रुचा रुचम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    रुचम्। नः। धेहि। ब्राह्मणेषु। रुचम्। राजस्विति राजऽसु। नः। कृधि। रुचम्। विश्येषु। शूद्रेषु। मयि। धेहि। रुचा। रुचम्॥४८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 18; मन्त्र » 48
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे जगदीश्वर अथवा हे विद्वान, आपण (न:) आमच्या समाजातील (ब्राह्मणेषु) ब्रह्मावेत्ता विद्वज्जनांमधे (रुचा) प्रेमभावनेने (रुचम्) प्रेमभाव (धेहि) धारण (वा उत्पन्न) करा (ब्रह्मेवत्ता विद्वानांनी एकमेकांशी प्रेमाने वर्त्तीने) (न) आमच्या समाजातील) (राजसु) राजपत्र क्षत्रिय यांमधे (एकमेकाविषयी) (रुचम्) प्रीतीभाव ( कृधि) निर्माण करा. (विश्येषु) प्रजेतील (समाजातील) वैश्यजनांमधे तसेच (शूद्रेषु) शूद्रजनांमधे (रुचम्) प्रेमभाव (उत्पन्न करा) आणि (मथि) (मी एक तुमचा उपासक असून) माझ्या हृदयात (सचम्) (सर्वांविषयी) (रुचम्) प्रेमभाव (धेहि) उत्पन्न करा ।48॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात श्लेष अलंकार आहे ज्याप्रमाणे परमेश्वर पक्षपातविरहित हित होऊन ब्राह्मण आदी सर्व वर्णावर समभावनेने प्रीती करतो, तद्वत विद्वज्जनांनीदेखील आपसात एकमेकाविषयी प्रीतिभावना असू द्यावी. जी जी माणसें ईश्वराच्या गुण, कर्म आणि स्वभावाच्या विपरीत आचरण करतात, ती सर्व माणसे नीच असून तिरस्करणीय असतात ॥48॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top