यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 65
ऋषिः - विश्वकर्मर्षिः
देवता - यज्ञो देवता
छन्दः - विराडनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
2
यत्र॒ धारा॒ऽअन॑पेता॒ मधो॑र्घृ॒तस्य॑ च॒ याः। तद॒ग्निर्वै॑श्वकर्म॒णः स्व॑र्दे॒वेषु॑ नो दधत्॥६५॥
स्वर सहित पद पाठयत्र॑। धाराः॑। अन॑पेता॒ इत्यन॑पऽइताः। मधोः॑। घृ॒तस्य॑। च॒। याः। तत्। अ॒ग्निः। वै॒श्व॒क॒र्म॒ण इति॑ वैश्वऽकर्म॒णः। स्वः॑। दे॒वेषु॑। नः॒। द॒ध॒त् ॥६५ ॥
स्वर रहित मन्त्र
यत्र धाराऽअनपेता मधोर्घृतस्य च याः । तदग्निर्वैश्वकर्मणः स्वर्देवेषु नो दधत् ॥
स्वर रहित पद पाठ
यत्र। धाराः। अनपेता इत्यनपऽइताः। मधोः। घृतस्य। च। याः। तत्। अग्निः। वैश्वकर्मण इति वैश्वऽकर्मणः। स्वः। देवेषु। नः। दधत्॥६५॥
विषय - मनुष्यांनी काय केले पाहिजे, याविषयी -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - विद्वज्जन (यज्ञ) ज्या यज्ञामधे (मधो:) मधुर आदी गुणांनी युक्त आणि सुगंधित अशा प्राण्यांच्या (च) आणि (सृतस्य) तुपाच्या (वा:) ज्या (अमपेता:) सम्मिश्रित (धारा:) धारारुपाने आहुती देतात (तत्) त्या मधून द्रव्यांमुळे तसे घृताहुतीमुळे (वैश्वकर्मण:) सर्व कार्यांचा जो निमित्त ते (अग्नि:) अग्नी (न:) आमच्याकरिता (देवेषु) दिव्य कार्यामधे (आम्ही करीत असलेल्या परोपकाराची श्रेष्ठ कार्यामधे) (स्व:) सुख (दधत्) धारण करतो (द्रव्यांच्या आहुतीमुळे अग्नी आमच्या प्रपंच, उद्यम आदी कार्यात सहाय्यकारी होतो. यज्ञाग्नीमुळे वायू शुद्ध होऊन प्राण्यांचे जीवन सुखकर बनते) ॥62॥
भावार्थ - भावार्थ -जे लोक यज्ञवेदीचे निर्माण करून, तिथे यज्ञात सुगंध आणि मिष्ट गुणांनी युक्त पदार्थांसह ‘प्रभूत मात्रेत घृताहुती देतात, ते स्वत:च्या आणि इतरांच्या रोगांचे निवारण करून सर्वांकरिता अतुल सुख उत्पन्न करतात. ॥65॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal