Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 20
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 18
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - वरुणो देवता छन्दः - भुरिगत्यष्टिः स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    यदापो॑ऽअ॒घ्न्या इति॒ वरु॒णेति॒ शपा॑महे॒ ततो॑ वरुण नो मुञ्च। अव॑भृथ निचुम्पुण निचे॒रुर॑सि निचुम्पु॒णः। अव॑ दे॒वैर्दे॒वकृ॑त॒मेनो॑ऽय॒क्ष्यव॒ मर्त्यै॒र्मर्त्य॑कृतं पुरु॒राव्णो॑ देव रि॒षस्पा॑हि॥१८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यत्। आपः॑। अ॒घ्न्याः। इति॑। वरु॑ण। इति॑। शपा॑महे। ततः॑। व॒रु॒ण॒। नः॒। मु॒ञ्च॒। अव॑भृ॒थेत्यव॑ऽभृथ। नि॒चि॒म्पु॒णेति॑ निऽचुम्पुण। नि॒चे॒रुरिति॑ निऽचे॒रुः। अ॒सि॒। नि॒चि॒म्पु॒ण इति॑ निऽचुम्पु॒णः। अव॑। दे॒वैः। दे॒वकृ॑त॒मिति॑ दे॒वऽकृ॑तम्। एनः॑। अ॒य॒क्षि॒। अव॑। मर्त्यैः॑। मर्त्य॑कृत॒मिति॒ मर्त्य॑ऽकृतम्। पु॒रु॒राव्ण॒ इति॑ पुरु॒ऽराव्णः॑। दे॒व॒। रि॒षः। पा॒हि॒ ॥१८ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    यदापोऽअघ्न्याऽइति वरुणेति शपामहे ततो वरुण नो मुञ्च । अवभृथ निचुम्पुण निचेरुरसि निचुम्पुणः । अव देवैर्देवकृतमेनो यक्ष्यव मर्त्यैर्मर्त्यकृतम्पुरुराव्णो देव रिषस्पाहि ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यत्। आपः। अघ्न्याः। इति। वरुण। इति। शपामहे। ततः। वरुण। नः। मुञ्च। अवभृथेत्यवऽभृथ। निचिम्पुणेति निऽचुम्पुण। निचेरुरिति निऽचेरुः। असि। निचिम्पुण इति निऽचुम्पुणः। अव। देवैः। देवकृतमिति देवऽकृतम्। एनः। अयक्षि। अव। मर्त्यैः। मर्त्यकृतमिति मर्त्यऽकृतम्। पुरुराव्ण इति पुरुऽराव्णः। देव। रिषः। पाहि॥१८॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 18
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (वरूण) उत्तम ज्ञान देणाऱ्या आणि (देव) दिव्य प्रेरणा देणाऱ्या (उपदेशका), आपण (यत्‌) ज्या (आपः) प्राणस्वरूप (अघ्न्याः) ज्यांची हिंसा कधी करूं नये अशा गायींना (इति) आम्ही तुम्हाला या प्रकारे देऊन (शपामहे) वारंवार सांगत आहोत की (ततः) अविद्या आदी क्लेशापासून व अधर्माचरणापासून (नः) आम्हाला (मुञ्च) दूर करा. हे (अवभृथ) ब्रह्मचर्य आणि विद्येने न्हाऊन निघालेल्या तसेच (निचुम्पुण) मन्दगामी, आपण (निचेरूः) निश्चयाने आनंद देणारे आहात तसेच (निचुम्पुण) निश्चित आनंदमय (असि) आहात. यामुळे आम्हाला (पुरुराव्णः) अतीव दुखदायी (रिषः) हिंसेपासून (पाहि) दूर ठेवा (वा आमचे रक्षण करा) (आम्ही आपणास यासाठी प्रार्थना करीत आहोत, कारण की) (देवकृतम्‌) विद्वानांनी केलेला (एनः) अपराध (देवौः) विद्वांसह (वा त्यांच्या संगतीने) (अवायति) नष्ट होतो आणि जो (मर्त्यकृतम्‌) सामान्य मनुष्यांकडून घडलेला गुन्हा असेल, तो (मर्त्यैः) चांगल्या माणसांच्या सहवासामुळे (अव) रक्षण करतो (अपराध कमी वा नष्ट होतात) ॥18॥

    भावार्थ - भावार्थ - अध्यापक आणि उपदेशकजनांनी असे शिष्य तयार करावेत की जे सत्यवादी असतील की त्यांना कधीही शपथ घेऊन काही सांगण्याची गरज पडू नये. (त्यांचे म्हणणे नेहमी खरेच असावे) तसेच माणसाने जे जे श्रेष्ठ कर्म करणे उचित आहे, ते ते सर्वांनी अवश्य करावे आणि अधर्ममय कार्य कोणी कधी करूं नये ॥18॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top