Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 42
    ऋषिः - आङ्गिरस ऋषिः देवता - दैव्याध्यापकोपदेशकौ देवते छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    4

    दैव्या॒ मिमा॑ना॒ मनु॑षः पुरु॒त्रा होता॑रा॒विन्द्रं॑ प्रथ॒मा सु॒वाचा॑। मू॒र्द्धन् य॒ज्ञस्य॒ मधु॑ना॒ दधा॑ना प्रा॒चीनं॒ ज्योति॑र्ह॒विषा॑ वृधातः॥४२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दैव्या॑। मिमा॑ना। मनु॑षः। पु॒रु॒त्रेति॑ पुरु॒ऽत्रा। होता॑रौ। इन्द्र॑म्। प्र॒थ॒मा। सु॒वाचेति॑ सु॒ऽवाचा॑। मू॒र्द्धन्। य॒ज्ञस्य॑। मधु॑ना। दधा॑ना। प्रा॒चीन॑म्। ज्योतिः॑। ह॒विषा॑। वृ॒धा॒तः॒ ॥४२ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    दैव्या मिमाना मनुषः पुरुत्रा होताराविन्द्रम्प्रथमा सुवाचा । मूर्धन्यज्ञस्य मधुना दधाना प्राचीनञ्ज्योतिर्हविषा वृधातः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    दैव्या। मिमाना। मनुषः। पुरुत्रेति पुरुऽत्रा। होतारौ। इन्द्रम्। प्रथमा। सुवाचेति सुऽवाचा। मूर्द्धन्। यज्ञस्य। मधुना। दधाना। प्राचीनम्। ज्योतिः। हविषा। वृधातः॥४२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 42
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (दैव्याः) दिव्य पदार्थांमधे तसेच विद्वानांमधे जे (मिमाना) नवीन निर्माण करणारे (होतारौ) आणि (ते वमाजाला) देणारे (सुवाचा) सुसंस्कारित वाणी बोलणारे लोक असतात, ते (यज्ञस्य) संग वा सहकार्य करण्याच्या प्रवृत्तीमूळे (सर्वांच्या) (मूर्द्धन्य्‌) वर (सर्वाहून श्रेष्ठ) आणि (प्रथमा) प्रथम स्थानावर (असतात) ते (पुरुत्रा) अनेक (मनुषः) मनुष्यांना (दधाना) धारण करीत (आपल्या सोबत घेत) (मधुना) मधुर आदी गुणांनी युक्त (हविषा) होम करण्यास योग्य पदार्थांद्वारे (प्राचीनम्‌) पुरातन (ज्योतिः) प्रकाश (यज्ञ) आणि (इन्द्रम्‌) आपले परम ऐश्वर्य (वृधातः) वाढवतात, ते लोक सर्व लोकांकडून सत्कारास पात्र ठरतात. ॥42॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे विद्वान अध्यापनाद्वारा आणि सदुपदेशाद्वारा सर्व मनुष्यांची उन्नती करतात, ते सर्व मनुष्यांपैकी अधिक सुशोभित होतात. ॥42॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top