Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 20
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 47
    ऋषिः - वामदेव ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - भुरिक् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    7

    आया॒त्विन्द्रोऽव॑स॒ऽउप॑ नऽइ॒ह स्तु॒तः स॑ध॒माद॑स्तु॒ शूरः॑। वा॒वृ॒धा॒नस्तवि॑षी॒र्यस्य॑ पू॒र्वीर्द्यौर्न क्ष॒त्रम॒भिभू॑ति॒ पुष्या॑त्॥४७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ। या॒तु॒। इन्द्रः॑। अव॑से। उप॑। नः॒। इ॒ह। स्तु॒तः। स॒ध॒मादिति॑ सध॒ऽमात्। अ॒स्तु॒। शूरः॑। वा॒वृ॒धा॒नः। व॒वृ॒धा॒नऽइति॑ ववृधा॒नः। तवि॑षीः। यस्य॑। पू॒र्वीः। द्यौः। न। क्ष॒त्रम्। अ॒भिभूतीत्य॒भिऽभू॑ति। पुष्या॑त् ॥४७ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    आयात्विन्द्रो वसऽउप नऽइह स्तुतः सधमादस्तु शूरः । वावृधानस्तविषीर्यस्य पूर्वीर्द्यार्न क्षत्रमभिभूति पुष्यात् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    आ। यातु। इन्द्रः। अवसे। उप। नः। इह। स्तुतः। सधमादिति सधऽमात्। अस्तु। शूरः। वावृधानः। ववृधानऽइति ववृधानः। तविषीः। यस्य। पूर्वीः। द्यौः। न। क्षत्रम्। अभिभूतीत्यभिऽभूति। पुष्यात्॥४७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 47
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - प्रजाजन इच्छा व्यक्त करीत आहेत) (इन्द्रः) परम ऐश्वर्यवान्‌ (शूरः) निर्भय वीर पुरुष (सेनापती वा राजपुरूष) (स्तुतः) आमची प्रशंसा (वा हाक) ऐकून (इह) या ठिकाणी या समयीं (येवो, अशी आमची कामना आहे) तो (पूर्वीः) पूर्वी झालेल्या विद्वानांनी चांगल्याप्रकारे प्रशिक्षण दिलेल्या (तविषीः) आपल्या सेनांना (वावृधानः) वाढविणारा (सैनिक शक्ती वाढविणारा) आहे. (यस्य) त्याचे (क्षत्रम्‌) राज्य (अभिभूतिः) शत्रूंचा अवमान वा पराभव करणारा असून (द्यौ) (न) सूर्याप्रमाणे दीप्तीमान आहे. असे ते राज्य (नः) आम्हा प्रजाजनांना (पुष्यात्‌) पुष्ट करो (समर्थ व सुखी करो) (तो वीर राजपुरूष) आमच्या (अवसे) रक्षणासाठी (उप, आ, यातु) नेहमी आमच्याजवळ प्राप्त असावा. (हाक मारल्याबरोबर आमच्या रक्षणासाठी धावणारा असावा) म्हणून तो (सधमात्‌) आमच्या जवळच्या स्थानी त्याचे घर असावे ॥47॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे पुरूष न्यायी आणि विद्यावान असतील, ज्यांची सेना आनंदित व समर्थ असेल, आणि जे प्रजेचे पोषण-रक्षण करणारे व दुष्टांचा नाश करणारे आहेत, अशी माणसेंच राज्यात अधिकारी व राजपुरूष (पोलिस) असावेत. ॥47॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top