Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 80
    ऋषिः - विदर्भिर्ऋषिः देवता - अश्विसरस्वतीन्द्रा देवताः छन्दः - विराडनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    5

    अ॒श्विना॒ तेज॑सा॒ चक्षुः॑ प्रा॒णेन॒ सर॑स्वती वी॒र्यम्।वा॒चेन्द्रो॒ बले॒नेन्द्रा॑य दधुरिन्द्रि॒यम्॥८०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒श्विना॑। तेज॑सा। चक्षुः॑। प्रा॒णेन॑। सर॑स्वती। वी॒र्य᳖म्। वा॒चा। इन्द्रः॑। बले॑न। इन्द्रा॑य। द॒धुः॒। इ॒न्द्रि॒यम् ॥८० ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अश्विना तेजसा चक्षुः प्राणेन सरस्वती वीर्यम् । वाचेन्द्रो बलेनेन्द्राय दधुरिन्द्रियम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अश्विना। तेजसा। चक्षुः। प्राणेन। सरस्वती। वीर्यम्। वाचा। इन्द्रः। बलेन। इन्द्राय। दधुः। इन्द्रियम्॥८०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 80
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थम्‌ - हे मनुष्यांनो, ज्याप्रमाणे (सरस्वती) विद्यावती स्त्री (अश्विना) अध्यापक आणि उपदेशक तसेच (इन्द्रः) सभापती (इन्द्राय) जीवासाठी (प्राणेन) प्राणाद्वारे (वीर्यम्‌ पराक्रमवृत्ती आणि (तेजसा) तेजाद्वारे (चक्षुः) नेत्र (वा दृष्टीशक्ती प्राप्त करतात) तसेच (वाचा) वाणीद्वारे आणि (बलेन) बलाद्वारे (इन्द्रियम्‌) जीवाचे वा जीवनाचे लक्षणें (दधुः) धारण करतात (वाणी आणि शारीरिक क्रिया या जीवंतपणाची लक्षणे आहेत) त्याप्रमाणे, हे मनुष्यांनो, तुम्हीही धारण करा (आपली दृष्टी, वाणी, यात प्राणशक्ती उत्पन्न करा) ॥80॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. माणसांनी जसजसे विद्वानांची संगती करीत आपल्या ज्ञानात वृद्धी करतील, तसतसे ते आपोआप विज्ञानात तज्ञ वा निष्णात होत जातील. ॥80॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top