Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 44
    ऋषिः - आङ्गिरस ऋषिः देवता - त्वष्टा देवता छन्दः - निचृत् त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    7

    त्वष्टा॒ दध॒च्छुष्म॒मिन्द्रा॑य॒ वृष्णे॑ऽपा॒कोऽचि॑ष्टुर्य॒शसे॑ पु॒रूणि॑। वृषा॒ यज॒न्वृष॑णं॒ भूरि॑रेता मू॒र्द्धन् य॒ज्ञस्य॒ सम॑नक्तु॒ दे॒वान्॥४४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    त्वष्टा॑। दध॑त्। शुष्म॑म्। इन्द्रा॑य। वृष्णे॑। अपा॑कः। अचि॑ष्टुः। य॒शसे॑। पु॒रूणि॑। वृषा॑। यज॑न्। वृष॑णम्। भूरि॑रेता॒ इति॒ भूरि॑ऽरेताः। मू॒र्द्धन्। य॒ज्ञस्य॑। सम्। अ॒न॒क्तु॒। दे॒वान् ॥४४ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    त्वष्टा दधच्छुष्ममिन्द्राय वृष्णेपाकोचिष्टुर्यशसे पुरूणि । वृषा यजन्वृषणम्भूरिरेता मूर्धन्यज्ञस्य समनक्तु देवान् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    त्वष्टा। दधत्। शुष्मम्। इन्द्राय। वृष्णे। अपाकः। अचिष्टुः। यशसे। पुरूणि। वृषा। यजन्। वृषणम्। भूरिरेता इति भूरिऽरेताः। मूर्द्धन्। यज्ञस्य। सम्। अनक्तु। देवान्॥४४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 44
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विद्वान, ज्याप्रमाणे (त्वष्टा) विद्युत प्रमाणे (चपळ वा दीष्टिमान) कोणी विद्वान (वृषा) सेचन करणाऱ्या (शक्ति देणाऱ्या) व्यक्तीसाठी (इन्द्राय) परम ऐश्वर्य प्राप्ती करिता (प्रयत्न करतो) आणि (वृष्णे) शत्रूचे सामर्थ्य ऐकण्यासाठी (शुष्मम्‌) बळ प्राप्त करतो, तसेच जसे कोणी (अपाकः) अप्रशंसनीय, (निंद्य वस्तू) (अचिष्टुः) प्राप्त करू इच्छिणारा (यशसे) (खोट्या) कीर्तीसाठी (पुरूणि) बरेच पदार्थ (दधत्‌) धारण करतो वा (जमवतो) आणि एक (भूरिरेताः) अत्यंत पराक्रमी व्यक्ती (वृषणम्‌) मेघाची (वजन्‌) संगती करण्यासाठी (वृष्टी होण्याकरीता) (यज्ञस्य) संगतीमुळे उत्पन्न या जगाच्या (मूर्द्धन्‌) उत्तम वा वरच्या भागात, आकाशात, मेघ एकत्रित करण्यासाठी (देवान्‌) विद्वानांना (निमंत्रित करण्याची) (समनक्तु) कामना करतो, तसे तुम्हीही करा. ॥44॥

    भावार्थ - भावार्थ - जो मनुष्य शुद्ध अंतःकरणाचा नाहीं, त्याने शीघ्र शुद्धांतःकरणवान होण्यासाठी विद्वज्जनांचा संग करावा, सत्यशास्त्रांचे अध्ययन करावे आणि प्राणायामाचा अभ्यास करावा ॥44॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top