Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 8 के सूक्त 44 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 44/ मन्त्र 10
    ऋषिः - विरूप आङ्गिरसः देवता - अग्निः छन्दः - गायत्री स्वरः - षड्जः

    विप्रं॒ होता॑रम॒द्रुहं॑ धू॒मके॑तुं वि॒भाव॑सुम् । य॒ज्ञानां॑ के॒तुमी॑महे ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    विप्र॑म् । होता॑रम् । अ॒द्रुह॑म् । धू॒मऽके॑तुम् । वि॒भाऽव॑सुम् । य॒ज्ञाना॑म् । के॒तुम् । ई॒म॒हे॒ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    विप्रं होतारमद्रुहं धूमकेतुं विभावसुम् । यज्ञानां केतुमीमहे ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    विप्रम् । होतारम् । अद्रुहम् । धूमऽकेतुम् । विभाऽवसुम् । यज्ञानाम् । केतुम् । ईमहे ॥ ८.४४.१०

    ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 44; मन्त्र » 10
    अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 37; मन्त्र » 5
    Acknowledgment

    इंग्लिश (1)

    Meaning

    With prayer and adoration we honour and approach Agni, omniscient lord vibrant in existence, giver of fulfilment, free from jealousy, rising in flaming fragrance, universal lord of light, wealth and honour, and symbolic ensign of yajna.

    मराठी (1)

    भावार्थ

    याचे तात्पर्य असे की, उपासकाच्या मनात ईश्वराचे गुण निर्माण व्हावेत व उपासकही संपूर्ण मानवी सद्गुणांनी संयुक्त व्हावेत. ॥१०॥

    संस्कृत (1)

    विषयः

    N/A

    पदार्थः

    विप्रं=उपासकानामभीष्टपूरकं मेधाविनं वा होतारम्=दातारम् । अद्रुहम्=अद्रोग्धारम् अशत्रुत्वात् । धूमकेतुम्=धूमानां धूमावृतानामज्ञानां केतुं ज्ञानप्रदम् । विभावसुं=विभासयितारम् । पुनः । यज्ञानां केतुं=प्रज्ञापकमीशम् । ईमहे=अभीष्टं याचामहे ॥१० ॥

    हिन्दी (1)

    विषय

    N/A

    पदार्थ

    हम उपासकगण परमात्मा से अभीष्ट की (ईमहे) याचना करते हैं, जो ईश (विप्रम्) सर्वज्ञानमय और अभीष्ट पूरक है (होतारम्) दाता (अद्रुहम्) शत्रु न होने के कारण द्रोहरहित (धूमकेतुम्) अज्ञानावृत जनों को ज्ञानदाता (विभावसुम्) सबमें प्रदीपक और (यज्ञानाम्+केतुम्) यज्ञों का ज्ञापक है । उससे हम प्रार्थना करें ॥१० ॥

    भावार्थ

    अनेक विशेष देने से तात्पर्य यह है कि उपासक के मन में ईश्वर के गुण बैठ जाएँ और वह उपासक भी सम्पूर्ण माननीय सद्गुणों से संयुक्त होवे ॥१० ॥

    Top