Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 64
    ऋषिः - विदर्भिर्ऋषिः देवता - अश्विसरस्वतीन्द्रा देवताः छन्दः - अनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    1

    अ॒श्विना॑ भेष॒जं मधु॑ भेष॒जं नः॒ सर॑स्वती।इन्द्रे॒ त्वष्टा॒ यशः श्रिय॑ꣳ रू॒पꣳरू॑पमधुः सु॒ते॥६४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒श्विना॑। भे॒ष॒जम्। मधु॑। भे॒ष॒जम्। नः॒। सर॑स्वती। इन्द्रेः॑। त्वष्टा॑। यशः॑। श्रिय॑म्। रू॒पꣳरूप॒मिति॑ रू॒पम्ऽरू॑पम्। अ॒धुः॒। सु॒ते ॥६४ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अश्विना भेषजम्मधु भेषजन्नः सरस्वती । इन्द्रे त्वष्टा यशः श्रियँ रूपँरूपमधुः सुते ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अश्विना। भेषजम्। मधु। भेषजम्। नः। सरस्वती। इन्द्रेः। त्वष्टा। यशः। श्रियम्। रूपꣳरूपमिति रूपम्ऽरूपम्। अधुः। सुते॥६४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 64
    Acknowledgment

    भावार्थ -
    (अश्विनौ) पूर्वोक्त दोनों अश्वी नाम अधिकारियों और (सरस्वती) विदुषी माता के समान विद्वत्सभा (मधु) मधुर भी (सुते इन्द्रे) अभिषिक्त इन्द्र राजा में ( भेषजम् ) सर्व रोगों, उपद्रवों को शान्त करने वाले (यशः) यश या वीर्य, बल और अधिकार प्रदान करती है । (त्वाष्टा ) समस्त पदार्थों को घड़ कर बनाने वाला शिल्पी विश्वकर्मा जिस प्रकार (इन्द्रे) विद्युत् के बल पर ( श्रियम् ) नाना शोभाजनक, बहुमूल्य सम्पत्ति और (रूपं रूपम् ) नाना सुन्दर पदार्थ, (अधुः) स्थापित करता है उसी प्रकार विश्वकर्मा लोग राजा के आधार पर नाना राष्ट्र के कार्य करें ।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अनुष्टुप् । गांधारः॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top