Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 23
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - समिद्देवता छन्दः - स्वराडतिशक्वरी स्वरः - पञ्चमः
    1

    एधो॑ऽस्येधिषी॒महि॑ स॒मिद॑सि॒ तेजो॑ऽसि॒ तेजो॒ मयि॑ धेहि। स॒माव॑वर्ति पृथि॒वी समु॒षाः समु॒ सूर्यः॑। समु॒ विश्व॑मि॒दं जग॑त्। वै॒श्वा॒न॒रज्यो॑तिर्भूयासं वि॒भून् कामा॒न् व्यश्नवै॒ भूः स्वाहा॑॥२३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    एधः॑। अ॒सि॒। ए॒धि॒षी॒महि॑। स॒मिदिति॑ स॒म्ऽइत्। अ॒सि॒। तेजः॑। अ॒सि॒। तेजः॑। मयि॑। धे॒हि॒। स॒माव॑व॒र्तीति॑ स॒म्ऽआव॑वर्ति। पृ॒थि॒वी। सम्। उ॒षाः। सम्। ऊँ॒ऽइत्यूँ॑। सूर्यः॑। सम्। ऊँ॒ऽइत्यूँ॑। विश्व॑म्। इ॒दम्। जग॑त्। वै॒श्वा॒न॒रज्यो॑ति॒रिति॑ वैश्वान॒रऽज्यो॑तिः। भू॒या॒स॒म्। वि॒भूनिति॑ वि॒ऽभून्। कामा॑न्। वि। अ॒श्न॒वै॒। भूः। स्वाहा॑ ॥२३ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    एधोस्येधिषीमहि समिदसि तेजो सि तेजो मयि धेहि । समाववर्ति पृथिवी समुषाः समु सूर्यः । समु विश्वमिदञ्जगत् । वैश्वानरज्योतिर्भूयासँविभून्कामान्व्यश्नवै भूः स्वाहा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    एधः। असि। एधिषीमहि। समिदिति सम्ऽइत्। असि। तेजः। असि। तेजः। मयि। धेहि। समाववर्तीति सम्ऽआववर्ति। पृथिवी। सम्। उषाः। सम्। ऊँऽइत्यूँ। सूर्यः। सम्। ऊँऽइत्यूँ। विश्वम्। इदम्। जगत्। वैश्वानरज्योतिरिति वैश्वानरऽज्योतिः। भूयासम्। विभूनिति विऽभून्। कामान्। वि। अश्नवै। भूः। स्वाहा॥२३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 23
    Acknowledgment

    भावार्थ -
    हे परमेश्वर ! प्रभो ! ( त्वम् ) तू (एधः असि) अग्नि में रखे काष्ठ के समान तेज को बढ़ा देने वाला स्वतः प्रकाशस्त्ररूप है । हम (एधिपी महि) सदा वृद्धि को प्राप्त हों । तु (समित् असि ) संग लगे अग्नि को काष्ठ के समान प्रकाशित करने वाला है, तू स्वयं (तेजः असि) तेज: स्वरूप है । (मयि) मुझ में तू (तेजः देहि) तेज प्रदान कर । (पृथिवी), पृथिवी, यह लोक (सम् आववर्ति) अच्छी प्रकार रहे, (उषाः) उषा ( सम् ) अच्छी प्रकार सुखदायिनी हो, (सूर्य: सम् उ ) सूर्य हमें सदा सुखदायी हो । ( इदं विश्वं जगत् ) यह समस्त जगत् (सम् उ ) हमें सुखकारी हो । और मैं (वैश्वानर-ज्योतिः) समस्त विश्व के हितकारक जाठर अग्नि, सामान्य अग्नि, विद्युत् और सूर्य और परमेश्वर की सब ज्योतियों के समान ज्योति धारण करने वाला, सर्वोपकारक ( भूयासम् )- होऊं । मैं ( बिभून् ) बड़े-बड़े, विविध ( कामान् ) कामनायोग्य ऐश्वर्यो को (व्यश्नवै) प्राप्त करूं । (भूः स्वाहा ) संसार के उत्पादक, परमेश्वर और पृथ्वी को उत्तम न्याय धर्म और सत्य ज्ञान द्वारा प्राप्त करूं । शत ०-१२ । ९ । २ । १० ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - समिद् अग्निर्वैश्वानरश्च देवताः । स्वराड अतिशक्वरी । पंचमः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top