यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 82
ऋषिः - गृत्समद ऋषिः
देवता - अश्विनौ देवते
छन्दः - विराड्गायत्री
स्वरः - षड्जः
0
न यत्परो॒ नान्त॑रऽआद॒धर्ष॑द् वृषण्वसू। दुः॒शꣳसो॒ मर्त्यो॑ रि॒पुः॥८२॥
स्वर सहित पद पाठन। यत्। परः॑। न। अन्त॑रः। आ॒द॒धर्ष॒दित्या॑ऽद॒धर्ष॑त्। वृ॒ष॒ण्व॒ऽसू॒इति॑ वृषण्ऽवसू। दुः॒शꣳस॒ इति॑ दुः॒ऽशꣳसः॑। मर्त्यः॑। रि॒पुः ॥८२ ॥
स्वर रहित मन्त्र
न यत्परो नान्तरऽआदधर्षद्वृषण्वसू । दुःशँसो मर्त्या रिपुः ॥
स्वर रहित पद पाठ
न। यत्। परः। न। अन्तरः। आदधर्षदित्याऽदधर्षत्। वृषण्वऽसू इति वृषण्ऽवसू। दुःशꣳस इति दुःऽशꣳसः। मर्त्यः। रिपुः॥८२॥
विषय - मेघ के समान राजा के कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
हे (वृषण्वसू ) जलों के वर्षण करने वाले मेघ और विद्युत के समान सुखों का वर्णन करनेवाले होकर प्रजाओं को बसाने वाले आप दोनों अधिकारी सभाध्यक्ष और सेनाध्यक्ष जनो ! ( यत् ) जिससे ( परः ) बाहर का शत्रु और ( अन्तर: ) राज्य का भीतरी शत्रु और ( दुशंसः ) दुःसाध्य ( मर्त्यः रिपुः ) शत्रु पुरुष, अपकीर्ति फैलाने वाला पापी पुरुष (न आदधर्षत् ) राष्ट्र और राजा का अपमान और आघात न कर सके वैसे आप राज्य को वश करो ।
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - विराड् गायत्री । षड्जः ॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal