English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
मन्त्र चुनें
यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 15
ऋषिः - त्रित ऋषिः
देवता - अग्निर्देवता
छन्दः - विराट त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
21
सीद॒ त्वं मा॒तुर॒स्याऽउ॒पस्थे॒ विश्वा॑न्यग्ने व॒युना॑नि वि॒द्वान्। मैनां॒ तप॑सा॒ मार्चिषा॒ऽभिशों॑चीर॒न्तर॑स्या शु॒क्रज्यो॑ति॒र्विभा॑हि॥१५॥
स्वर सहित पद पाठसीद॑। त्वम्। मा॒तुः। अ॒स्याः। उ॒पस्थे॒ इत्यु॒पऽस्थे॑। विश्वा॑नि। अ॒ग्ने॒। व॒युना॑नि। वि॒द्वान्। मा। ए॒ना॒म्। तप॑सा। मा। अ॒र्चिषा॑। अ॒भि। शो॒चीः॒। अ॒न्तः। अ॒स्या॒म्। शु॒क्रज्यो॑ति॒रिति॑ शु॒क्रऽज्यो॑तिः। वि। भा॒हि॒ ॥१५ ॥
स्वर रहित मन्त्र
सीद त्वम्मातुरस्या उपस्थे विश्वान्यग्ने वयुनानि विद्वान् । मैनान्तपसा मार्चिषाभिशोचीरन्तरस्याँ शुक्रज्योतिर्वि भाहि ॥
स्वर रहित पद पाठ
सीद। त्वम्। मातुः। अस्याः। उपस्थे इत्युपऽस्थे। विश्वानि। अग्ने। वयुनानि। विद्वान्। मा। एनाम्। तपसा। मा। अर्चिषा। अभि। शोचीः। अन्तः। अस्याम्। शुक्रज्योतिरिति शुक्रऽज्योतिः। वि। भाहि॥१५॥
विषय - পুনর্মাতৃকৃত্যমাহ ॥
মাতার কর্ম্ম পরবর্ত্তী মন্ত্রে বলা হইয়াছে ॥
पदार्थ -
পদার্থঃ- হে (অগ্নে) বিদ্যা কামনাকারী পুরুষ । (ত্বম্) আপনি (অস্যাম্) এই মাতার বিদ্যমানতায় (বিভাহি) প্রকাশিত হউন (শুক্রজ্যোতিঃ) শুদ্ধ আচরণের প্রকাশ দ্বারা যুক্ত (বিদ্বান্) বিদ্যাবান্ আপনি (অস্যাঃ) এই প্রত্যক্ষ পৃথিবী সম আধার (মাতুঃ) এই মাতার (উপস্থে) ক্রোড়ে (সীদ) স্থিত হউন । এই মাতা হইতে (বিশ্বানি) সর্বপ্রকার (বয়ুনানি) বুদ্ধি প্রাপ্ত হউন । (এনাম্) এই মাতাকে (অন্তঃ) অন্তঃকরণে (মা) না (তপসা) সন্তাপ দ্বারা তথা (অর্চিষা) তেজ দ্বারা (মা) না (অভিশোচীঃ) শোকযুক্ত করুন । কিন্তু এই মাতা হইতে শিক্ষা প্রাপ্ত হইয়া প্রকাশিত হউন ॥ ১৫ ॥
भावार्थ - ভাবার্থঃ- বিদুষী মাতা বিদ্যা সুশিক্ষাযুক্ত মাতৃসেবককে যেরূপ জননীবৎ পালন করে সেইরূপ প্রজাদিগকে পালন করিবে । সেই পুরুষ রাজার ঐশ্বর্য্য দ্বারা প্রকাশিত হইবে ॥ ১৫ ॥
मन्त्र (बांग्ला) - সীদ॒ ত্বং মা॒তুর॒স্যাऽউ॒পস্থে॒ বিশ্বা॑ন্যগ্নে ব॒য়ুনা॑নি বি॒দ্বান্ । মৈনাং॒ তপ॑সা॒ মার্চিষা॒ऽভি শো॑চীর॒ন্তর॑স্যাᳬं শু॒ক্রজ্যো॑তি॒র্বি ভা॑হি ॥ ১৫ ॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - সীদ ত্বমিত্যস্য ত্রিত ঋষিঃ । অগ্নির্দেবতা । বিরাট্ ত্রিষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
ধৈবতঃ স্বরঃ ॥
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal