Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 17
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 95
    ऋषिः - वामदेव ऋषिः देवता - यज्ञपुरुषो देवता छन्दः - आर्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    0

    सिन्धो॑रिव प्राध्व॒ने शू॑घ॒नासो॒ वात॑प्रमियः पतयन्ति य॒ह्वाः। घृ॒तस्य॒ धारा॑ऽअरु॒षो न वा॒जी काष्ठा॑ भि॒न्दन्नू॒र्मिभिः॒ पिन्व॑मानः॥९५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सिन्धो॑रि॒वेति॒ सिन्धाःऽइव। प्रा॒ध्व॒न इति॑ प्रऽअध्व॒ने। शू॒घ॒नासः॑। वात॑प्रमिय॒ इति॒ वात॑ऽप्रमियः। प॒त॒य॒न्ति॒। य॒ह्वाः। घृतस्य॑। धाराः॑। अ॒रु॒षः। न। वा॒जी। काष्ठाः॑। भि॒न्दन्। ऊ॒र्मिभि॒रित्यू॒र्मिः॑। पिन्व॑मानः ॥९५ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    सिन्धोरिव प्राध्वने शूघनासो वातप्रमियः पतयन्ति यह्वाः । घृतस्य धारा अरुषो न वाजी काष्ठा भिन्दन्नूर्मिभिः पिन्वमानः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    सिन्धोरिवेति सिन्धाःऽइव। प्राध्वन इति प्रऽअध्वने। शूघनासः। वातप्रमिय इति वातऽप्रमियः। पतयन्ति। यह्वाः। घृतस्य। धाराः। अरुषः। न। वाजी। काष्ठाः। भिन्दन्। ऊर्मिभिरित्यूर्मिः। पिन्वमानः॥९५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 17; मन्त्र » 95
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यानो, (प्राध्वने) जलप्रवाहाच्या मार्गाने ज्याप्रमाणे (तिन्धोरिव) नदी वाहते आणि त्या जलावर (शूघनास:) शीघ्र चलणाऱ्या (वातप्रमिय:) वायूच्या लहरी धावत असतात (त्याप्रमाणे उपदेशकाच्या मुखातून निघणाऱ्या वेदवाणी तुमच्याकडे येतात, त्या तुम्ही ग्रहण करा.) तसेच (न) ज्याप्रमाणे (काष्ठा:) रणक्षेत्राला (शत्रुसैन्याला) (भिन्दन्‌) छिन्न-भिन्न करणारा आणि (ऊर्मिभि:) शत्रुसैन्याला छिन्न करताना वाहणाऱ्या श्रमरुप घामाद्वारे (पिन्वमान:) रणभूमीला सिंचन करणारा एक (अकष:) चतुर (वाजी) वेगवान घोडा दौडतो, तद्वत (यह्वा:) अत्यंत ग्रहन अशी (घृतस्य) विज्ञानाची (उपदेशाची) (धारा:) वाणी (पतयन्ति) उपदेशकाच्या मुखातून निघून श्रोत्यांच्या कानांवर येतात, तुम्ही त्या वाणीचा स्वीकार करा. ॥95॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात दोन उपमा अलंकार आहेत, जे लोक कार्यसिद्धीकरिता शीघ्रता करतात (लवकरात लवकर कार्यपूर्ण करतात) आणि घोड्याच्या वेगाप्रमाणे गतिमान असून जे कीर्तीमंत असतात तसेच परोपकारदृष्टीने इतरांना उपदेश, देतात. आणि महान्‌ दु:ख सहन करण्याची ज्याची क्षमता असते, ते लोक आणि त्यांचा उपदेश ऐकणारे श्रोते या जगाचे स्वामी होतात, अन्य लोक कदापि नव्हे. ॥95॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top