Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 17
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 44
    ऋषिः - अप्रतिरथ ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - विराडार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    अ॒मीषां॑ चि॒त्तं प्र॑तिलो॒भय॑न्ती गृहा॒णाङ्गा॑न्यप्वे॒ परे॑हि। अ॒भि प्रेहि॒ निर्द॑ह हृ॒त्सु शोकै॑र॒न्धेना॒मित्रा॒स्तम॑सा सचन्ताम्॥४४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒मीषा॑म्। चि॒त्तम्। प्र॒ति॒लो॒भय॒न्तीति॑ प्रतिऽलो॒भय॑न्ती। गृ॒हा॒ण। अङ्गा॑नि। अ॒प्वे॒। परा॑। इ॒हि॒। अ॒भि। प्र। इ॒हि॒। निः। द॒ह॒। हृ॒त्स्विति॑ हृ॒त्ऽसु। शोकैः॑। अ॒न्धेन॑। अ॒मित्राः॑। तम॑सा। स॒च॒न्ता॒म् ॥४४ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    अमीषाञ्चित्तम्प्रतिलोभयन्ती गृहाणाङ्गान्यप्वे परेहि । अभि प्रेहि निर्दह हृत्सु शोकैरन्धेनामित्रास्तमसा सचन्ताम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अमीषाम्। चित्तम्। प्रतिलोभयन्तीति प्रतिऽलोभयन्ती। गृहाण। अङ्गानि। अप्वे। परा। इहि। अभि। प्र। इहि। निः। दह। हृत्स्विति हृत्ऽसु। शोकैः। अन्धेन। अमित्राः। तमसा। सचन्ताम्॥४४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 17; मन्त्र » 44
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (प्रजाजन सैन्यातील स्त्री-अधिकाऱ्याला उद्देशून म्हणत आहेत) हे (अप्वे) शत्रूंचे प्राण हरण करणाऱ्या क्षत्रिया वीर स्त्री, तू (अमीषाम्‌) या आपल्या (चित्तम्‌) हृदयाला (प्रतिलोभयन्ती) (आपल्या थोर नेतृत्वगुणांनी) मोहित करीत त्या सेनेच्या (अड्गनि) विविध अंगांना (गृहाण) आपल्या नियंत्रणाखाली घे. तसेच तू अधर्मापासून सदा (परेहि) दूर रहा. आपल्या सेनेला (अभिप्रेहि) अपले मनोबल (आदेश वा गुप्त संदेश) योग्य रीतीने कळवील जा. आणि शत्रूंना (निर्दह) निरंतर जाळीत रहा. (तुझ्या भीतीमुळे) (अमित्रा:) शत्रुजन (हृत्सु) त्याच्या हृदयातील (शोकै:) शोकरूप (तमसा) अंधकाराने (अन्धेम) (सचन्ताम्‌) भरून वा आच्छादित राहतील (तुझ्या दराऱ्यामुळे शत्रू रात्रीच्या अंधारात व गुप्त ठिकाणी लपून राहतील ॥44॥

    भावार्थ - भावार्थ - सभापतीला हवे की त्याने आपल्या सेनेच्या प्रशंसित व बलशाली विविध अंगांना (बंदूक, तोफ, रणगाडे आदी अंग) अधिकाधिक सशक्त करावे आणि त्यासाठी शूरवीर पुरुषांची नेमणूक करावी. पुरुषसेनेप्रमाणे वीर स्त्रियांची सेनादेखील असावी. त्या स्त्रीसेनेतील स्त्रिया अन्यमिचारिणी असाव्यात. त्यांनी पुसेनेवर वर्चस्व ठेवावे. (आपल्या भयदायक प्रभाव कायम ठेवावा.) ॥44॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top