Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 33
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 33/ मन्त्र 49
    ऋषिः - वत्सार ऋषिः देवता - विश्वेदेवा देवताः छन्दः - निचृज्जगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    इ॒न्द्रा॒ग्नी मि॒त्रावरु॒णादि॑ति॒ꣳ स्वः पृथि॒वीं द्यां म॒रुतः॒ पर्व॑ताँ२ऽअ॒पः। हु॒वे विष्णुं॑ पू॒षणं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पतिं॒ भगं॒ नु शꣳस॑ꣳ सवि॒तार॑मू॒तये॑॥४९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इ॒न्द्रा॒ग्रीऽइती॑न्द्रा॒ग्नी। मि॒त्रावरु॑णा। अदि॑तिम्। स्व᳖रिति॒ स्वः᳖। पृ॒थि॒वीम्। द्याम्। म॒रुतः॑। पर्व॑तान्। अ॒पः ॥ हु॒वे। विष्णु॑म्। पू॒षण॑म्। ब्रह्म॑णः। पति॑म्। भग॑म्। नु। शꣳस॑म्। स॒वि॒तार॑म्। ऊ॒तये॑ ॥४९ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्राग्नी मित्रावरुणादितिँ स्वः पृथिवीन्द्याम्मरुतः पर्वताँऽअपः । हुवे विष्णुम्पूषणम्ब्रह्मणस्पतिम्भगन्नु शँसँ सवितारमूतये ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्राग्रीऽइतीन्द्राग्नी। मित्रावरुणा। अदितिम्। स्वरिति स्वः। पृथिवीम्। द्याम्। मरुतः। पर्वतान्। अपः॥ हुवे। विष्णुम्। पूषणम्। ब्रह्मणः। पतिम्। भगम्। नु। शꣳसम्। सवितारम्। ऊतये॥४९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 33; मन्त्र » 49
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, मी (एक वेदज्ञाता विद्वान) (ऊतये) रक्षणाकरिता (इन्द्रावरुणा) विद्युत व अग्नीची तसेच (मित्रावरुणा) प्राण आणि उदान वायूची (स्तुती करतो, त्यापासून लाभ घेतो, तसे तुम्हीही घ्या) जसा मी (अदितिम्) अंतरिक्षाची (पृथिवीम्) पृथ्वीची (घाम्) सूर्याची (मरुतः) विचारशील मनुष्यांची (स्तुती करतो, तसे तुम्हीही करा) (पर्वताम्) मेघाची वा पर्वतांची (अपः) जलाची (विष्णुम्) व्यापक ईश्‍वराची (पूषणम्) पोषक व्यक्तीची (ब्रह्मणस्पतिम्) ब्रह्मांड वा वेदपालक ईश्‍वराची (भगम्) ऐश्‍वर्याची (शंसम्) प्रशंसनीय पदार्थांची आणि (सवितारम्) ऐश्‍वर्यकारी राजाची (स्वः) सुखासाठी (नु) शीघ्र (हुवे) स्तुती करतो. या सर्वांच्यापासून लाभ वा गुणग्रहण करण्याचा यत्न करतो, त्याप्रकारे तुम्हीही स्तुती करा व लाभान्वित व्हा. ॥49॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. अध्यापक आणि अध्येता ( विद्यार्थी) यांचे कर्तव्य आहे की प्रकृतीपासून ते पृथ्वीपर्यंत जे जे आहे. त्या पदार्थांचे रक्षण व जतन करावे आणि त्यासाठी त्या पदार्थांविषयी पूर्ण ज्ञान मिळवावे. ॥49॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top