Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 33/ मन्त्र 16
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - स्वराट् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    5

    विश्वे॑षा॒मदि॑तिर्य॒ज्ञिया॑नां॒ विश्वे॑षा॒मति॑थि॒र्मानु॑षाणाम्। अ॒ग्निर्दे॒वाना॒मव॑ऽआवृणा॒नः सु॑मृडी॒को भ॑वतु जा॒तवे॑दाः॥१६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    विश्वे॑षाम्। अदि॑तिः। य॒ज्ञिया॑नाम्। विश्वे॑षाम्। अति॑थिः। मानु॑षाणाम् ॥ अ॒ग्निः। दे॒वाना॑म्। अवः॑। आ॒वृ॒णा॒न इत्या॑ऽवृ॒णा॒नः। सु॒मृडी॒क इति॑ सुऽमृडी॒कः। भ॒व॒तु॒। जा॒तवे॑दा॒ इति॑ जा॒तऽवे॑दाः ॥१६ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    विश्वेषामदितिर्यज्ञियानाँविश्वेषामतिथिर्मानुषाणाम् । अग्निर्देवानामवऽआवृणानः सुमृडीको भवतु जातवेदाः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    विश्वेषाम्। अदितिः। यज्ञियानाम्। विश्वेषाम्। अतिथिः। मानुषाणाम्॥ अग्निः। देवानाम्। अवः। आवृणान इत्याऽवृणानः। सुमृडीक इति सुऽमृडीकः। भवतु। जातवेदा इति जातऽवेदाः॥१६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 33; मन्त्र » 16
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे सभापती (सेनाध्यक्ष आणि राजा दोन्ही पदें म्हणजे तीन पदें एकाच व्यक्तीची आहेत) आपण (यज्ञियानाम्) पूजनीय आणि सत्करणीय (देवानाम्) विद्वानांमधे (अदितिः) अपरिमित बुद्धीमान आहात. (विश्‍वेषाम्) सर्व (मनुष्याणाम्) मनुष्यांपैकी (अतिथिः) अतिथीप्रमाणे पूजनीय आहात अपण (अवः) रक्षणासाठी (आवृणानः) आवश्यक ते उपाय स्वीकारीत (सुमृडीकः) सुखदायक व सुखोपभोगक व्हा. (जातवेदाः) विदय आणि योगाभ्यासाद्वारे उत्तम बुद्धिदारक तसेच (अग्नीः) तेजस्वी राजा (भवतु) व्हा (अशी आम्हा प्रजाजनांनी कामना आहे) ॥16॥

    भावार्थ - भावार्थ - सर्व मनुष्यांनी असे करावे की जो कोणी सर्व विद्वानांपैकी गंभीर बुद्धिमान असेल, सर्वांपेक्षा प्रजारक्षणाचे कौशल्य ज्याच्या ठिकाणी जास्त असेल, जो सर्वांना सुखकारक, वेदादिशास्त्र ज्ञाता असून राज्यकार्य न्यायाने करीत असेल व शूरवीर असेल, त्यालाच राज्याचा राजा करावे. ॥16॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top